شمطلغتنامه دهخداشمط. [ ش ُ ] (ع ص ، اِ) ج ِ اشمط و شمطاء. (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد) (ناظم الاطباء). رجوع به اشمط و شمطاء شود.
شمطلغتنامه دهخداشمط. [ ش َ ] (ع مص ) درآمیختن چیزی را به چیزی . (منتهی الارب ) (آنندراج ) (از ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). || پر کردن آوند را. (ازناظم الاطباء) (منتهی الارب
شمطلغتنامه دهخداشمط. [ ش َ م َ ] (اِ) شمد. (یادداشت مؤلف ). نهالی منقش . (لغتنامه ٔ دیوان نظام قاری ) : به کتان و شمط برافرازیم علم از بام این کبود حصار. نظام قاری .خوشا آن شم
شمطلغتنامه دهخداشمط. [ ش َ م َ ] (ع اِ) سپیدی موی به سیاهی درآمیخته . (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد) (ناظم الاطباء).
شمطلغتنامه دهخداشمط. [ ش َ م َ ] (ع مص ) سپید سیاه موی شدن مرد. (منتهی الارب ) (آنندراج ) (از اقرب الموارد) (ناظم الاطباء).
شمطوطلغتنامه دهخداشمطوط. [ ش ُ] (ع ص ) دراز. طویل . (از ناظم الاطباء) (منتهی الارب ). || (اِ) گروه از مردم و جز آن . ج ، شماطیط. (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد) (ناظم الاطباء).
شمطةلغتنامه دهخداشمطة. [ ش َ طَ ] (اِخ ) یوم شمطة. نام جنگی از عرب و آن از جنگهای فجار است و میان بنی هاشم و بنی عبد شمس بوده است .خداش بن زهیر درباره ٔ این جنگ گفته است : بانّا
شمطالةلغتنامه دهخداشمطالة.[ ش ُ ل َ ] (ع اِ) گوشت پاره ٔ پیه ناک . (از منتهی الارب ) (از ناظم الاطباء) (آنندراج ) (از اقرب الموارد).
شمطاءلغتنامه دهخداشمطاء. [ ش َ ] (ع ص ) مؤنث اَشمَط. زن دوموی . ج ، شُمط، شُمطان . (از اقرب الموارد) (از ناظم الاطباء). زن دوموی . (منتهی الارب ) (از آنندراج ). رجوع به اشمط شود
شمطاطلغتنامه دهخداشمطاط. [ ش ِ ] (ع اِ) گروه از مردم وجز آن . (از اقرب الموارد) (از منتهی الارب ) (از آنندراج ). || کفتگی جامه . ج ، شَماطیط. (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاط
آویختگویش کرمانشاهکلهری: hal̆xest/ al̆xest گورانی: hal̆xest/ al̆xest سنجابی: hal̆xest/ al̆xest کولیایی: hal̆axest زنگنه‌ای: hal̆xest/ al̆xest جلالوندی: hal̆amâyže: زوله‌ای: hal̆a
آویختنگویش کرمانشاهکلهری: hal̆xesen/ al̆xesen گورانی: hal̆xesen/ al̆xesen سنجابی: hal̆xesen/ al̆xesen کولیایی: hal̆xesen/ al̆xesen زنگنه‌ای: hal̆xesen/ al̆xesen جلالوندی: hal̆xese
بیاویزگویش کرمانشاهکلهری: hal̆xa/ al̆xa گورانی: hal̆xa/ al̆xa سنجابی: hal̆xa/ al̆xa کولیایی: hal̆bexa زنگنه‌ای: hal̆xa/ al̆xa جلالوندی: bâžte: زوله‌ای: bâžte: کاکاوندی: bâžte: هوز
میآویزدگویش کرمانشاهکلهری: hal̆xae:d/ al̆xae:d گورانی: hal̆xae:d/ al̆xae:d سنجابی: hal̆xae:d/ al̆xae:d کولیایی: hal̆xae:d/ al̆xae:d زنگنه‌ای: hal̆xae:d/ al̆xae:d جلالوندی: mâyže:te