ارارتورواژهنامه آزادتمدنی تقریبا همزمان با مادها(سده 9 ق.م) ساکنین شمال غرب دریاچه مدیترانه (بین دریاچه مدیترانه و دریاچه وان ترکیه) که به پارس ها شهرت داشتند. با تمدنی درخشان و موساسیر درکشور ارمنستان کنونی مرکز پایتخت آنها بوده است