گریوه

گریوه . [ گ َ / گ ِ ری وَ / وِ ] (اِ) پهلوی ، گریو [ گردن ، پشت گردن ] اوستا، گریوا (حاشیه ٔ برهان چ معین ). کوه پست و پشته ٔ بلند را گویند. (برهان ). کوه کوچک . (آنندراج ). زمین بلند و پشته ٔ خاکی که باران آن را رخنه کرده بزیر آمده باشد. (برهان ) :
شه بر آن اشقر گریوه نورد
کز شتابش ندید گردون گرد.

نظامی .

کآهن تیز آن گریوه ٔ سنگ
لعل و الماس ریخت صد فرسنگ .

نظامی .

همچنان زیر بار دلتنگی
میبرید آن گریوه ٔ سنگی .

نظامی .

روی صحرا بزیر سم ستور
گور گشتی ز بس گریوه ٔ گور.

نظامی .

چون باز پرنده بر گریوه
چون باد رونده بر تریوه .

لطیفی .

تو یقین دان که هر که بد عمل است
آفتاب گریوه ٔ اجل است .

مکتبی .

دیده اند از پس گریوه ٔ غیب
رب خود را بدیده ٔ لاریب .

اوحدی .

رهایی را نشاید هیچ تدبیر
گریوه پست و سیلاب آسمان گیر.

امیرخسرودهلوی .

|| عَقَبَه . (تفلیسی ) (ترجمان القرآن ). گردنه : چنانک به هر راه کی در آنجا روند بضرورت گریوه بباید بریدن . از این آب آن شهر غرق شد. (فارسنامه ٔ ابن البلخی ص 137). مایین شهرکی است در میان کوهستان افتاده در زیر گریوه ای و سر راه است . (فارسنامه ٔ ابن البلخی ص 123). و از آنجا «مرغزار رون » تا به گریوه ٔ مایین بگذرند راه مخوف باشد. (فارسنامه ٔ ابن البلخی ص 124).
صف زنده پیلان به یک جا گروه
چو گرد گریوه کمرهای کوه .

نظامی .

و محمد خوارزمشاه بقصد قلع این خاندان لشکری بزرگ آورد و در گریوه ٔ اسدآباد ببرف و دمه گرفتار شده و اکثر لشکر او تلف شد. (جامعالتواریخ رشیدی ).
در شاهراه جاه و بزرگی خطر بسیست
آن به کزین گریوه سبکبار بگذری .

حافظ.