کابلستان
لغت‌نامه دهخدا
کابلستان . [ ب ُ ل ِ / ل َ ] (اِخ ) مؤلف قاموس الاعلام گوید: نامی است که وقتی از اوقات به خطه ٔ وسیع و مرتفع اطلاق میشد که قسمت شمال شرقی افغانستان و مرکزش کابل را در بر داشت و شامل قسمت عمده از حوضه ٔ نهر کابل بود. زابلستان هم در طرف جنوب غربیش قرار داشت . در شاهنامه اغلب تفاوتی بین این دونام [ کابل ، کابلستان ] داده نمیشود. بعض جغرافیانویسان هم این دو نام را یکی میدانند، اما از شاهنامه چنین برمی آید که یکجا نیست بلکه دو جاست . آئین اکبری هم این فکر را تأیید میکند. (قاموس الاعلام ترکی ).
پرستندگان را سوی گلستان
فرستد همی ماه کابلستان .
خرامان ز کابلستان آمدیم
بر شاه زابلستان آمدیم .
سپهبد خرامید تا گلستان
بنزد کنیزان کابلستان .
وزان چون بهشت برین گلستان
نگردد تهی روی کابلستان .
چو کابلستان را بخواهد بسود
نخستین سر من بباید درود.
چنان ماه بیند به کابلستان
چو سرو سهی بر سرش گلستان .
چو شد زال فرخ ز کابلستان
ببد سام یکزخم در گلستان .
شوید و به گنجوردستان دهید
بنام مه کابلستان نهید.
همه کابلستان شد آراسته
پر از رنگ و بوی و پر از خواسته .
شه کابلستان گرفت آفرین
چه بر سام و بر زال زر همچنین .
یکی جشن کردند در گلستان
ز کابلستان تا به زابلستان .
تو با گرز داران زابلستان
دلیران و گردان کابلستان .
به زابلستان و به کابلستان
نه ایوان بود نیز و نه گلستان .
که او راست تا هست زابلستان
همان بست و غزنین و کابلستان .
ز کابلستان تا به زابلستان
زمین شد بکردار غلغلستان .
پرستندگان را سوی گلستان
فرستد همی ماه کابلستان .
خرامان ز کابلستان آمدیم
بر شاه زابلستان آمدیم .
سپهبد خرامید تا گلستان
بنزد کنیزان کابلستان .
وزان چون بهشت برین گلستان
نگردد تهی روی کابلستان .
چو کابلستان را بخواهد بسود
نخستین سر من بباید درود.
چنان ماه بیند به کابلستان
چو سرو سهی بر سرش گلستان .
چو شد زال فرخ ز کابلستان
ببد سام یکزخم در گلستان .
شوید و به گنجوردستان دهید
بنام مه کابلستان نهید.
همه کابلستان شد آراسته
پر از رنگ و بوی و پر از خواسته .
شه کابلستان گرفت آفرین
چه بر سام و بر زال زر همچنین .
یکی جشن کردند در گلستان
ز کابلستان تا به زابلستان .
تو با گرز داران زابلستان
دلیران و گردان کابلستان .
به زابلستان و به کابلستان
نه ایوان بود نیز و نه گلستان .
که او راست تا هست زابلستان
همان بست و غزنین و کابلستان .
ز کابلستان تا به زابلستان
زمین شد بکردار غلغلستان .