پاچه
لغت‌نامه دهخدا
پاچه . [ چ َ / چ ِ ] (اِ مصغر) (از: پا، رِجل + چه ، ادات تصغیر) پای از زانو تا بسرپنجه . کُراع . پایچه . (مهذب الاسماء). || پای خرد :
زهر دارد در درون در پاچه مار
گرچه دارد از برون نقش و نگار.
|| قسمت سفلای پای گوسفند و گاو که از زانو شروع و بسر سُم ختم شود. ساق گوسفند و گاو و مانند آن . ساق : ساق البقر؛ پاچه ٔ گاو. (ریاض الادویة) :
بسان پاچه ٔ گاوی که از موی
برون آرد ورا شاگرد رَوّاس .
|| طعامی که از پاچه ٔ گوسفند سازند :
بامدادان چو ترید کدک و پاچه زنند
میبرند از پی آن کله و کیپا در کار.
روغنی کز پاچه گرد آورد پیر کله پز
کفچه کفچه بر ترید شیردان خواهم فشاند.
|| یکی از دو پای شلوار :
از پاچه ٔازار من امروز خلق را
بوی وزارت آید و هستم بزرگوار.
چو نشناسند پا را زآستین هم
رموز پاچه ٔ تنبان چه دانند.
|| لبه ٔ تحتانی شلوار.
- پاچه ٔ کسی را گرفتن ؛ گزیدن سگ و جز آن پاچه ٔ کسی را. بی مقدمه و آگاهی کسی را مورد عتاب یا آزار قرار دادن .
ترکیب ها:
- پاچه گیر . پاچه ورمالیده . دست پاچه . کوتاه پاچه . رجوع به این ترکیب ها شود.
زهر دارد در درون در پاچه مار
گرچه دارد از برون نقش و نگار.
|| قسمت سفلای پای گوسفند و گاو که از زانو شروع و بسر سُم ختم شود. ساق گوسفند و گاو و مانند آن . ساق : ساق البقر؛ پاچه ٔ گاو. (ریاض الادویة) :
بسان پاچه ٔ گاوی که از موی
برون آرد ورا شاگرد رَوّاس .
|| طعامی که از پاچه ٔ گوسفند سازند :
بامدادان چو ترید کدک و پاچه زنند
میبرند از پی آن کله و کیپا در کار.
روغنی کز پاچه گرد آورد پیر کله پز
کفچه کفچه بر ترید شیردان خواهم فشاند.
|| یکی از دو پای شلوار :
از پاچه ٔازار من امروز خلق را
بوی وزارت آید و هستم بزرگوار.
چو نشناسند پا را زآستین هم
رموز پاچه ٔ تنبان چه دانند.
|| لبه ٔ تحتانی شلوار.
- پاچه ٔ کسی را گرفتن ؛ گزیدن سگ و جز آن پاچه ٔ کسی را. بی مقدمه و آگاهی کسی را مورد عتاب یا آزار قرار دادن .
ترکیب ها:
- پاچه گیر . پاچه ورمالیده . دست پاچه . کوتاه پاچه . رجوع به این ترکیب ها شود.