دل گرفتن
لغت‌نامه دهخدا
دل گرفتن . [ دِ گ ِ رِ ت َ ] (مص مرکب ) غمگین شدن . غمگین و ملول گشتن . مغموم و مهموم شدن . محزون و اندوهناک شدن . دلتنگ شدن . متأثر و ناراحت و اندوهگین گشتن بر اثر غربت و درد وطن یا فراق عزیزان و نظایر آن . و نیز متأثر شدن از حرف زننده ٔ کسی . (از فرهنگ لغات عامیانه ): دلم گرفته است ؛ محزونم . اندوهناکم :
مرا دل گرفت از چنین آشنایان
به جایی روم کآشنایی نبینم .
ای غم از صحبت دیرین توام دل بگرفت
هیچت افتد که خدا را ز سرم برخیزی .
دلم از صبحت شیراز بکلی بگرفت
وقت آن است که پرسی خبر از بغدادم .
از قیل و قال مدرسه حالی دلم گرفت
یک چند نیز خدمت معشوق و می کنم .
غنی به ترک محبت بسی پشیمانم
ز زلف یار گرفتم دل و شدم دلگیر.
رجوع به گرفتن دل در ردیف خود و ذیل گرفتن شود. || جری و شجاع شدن . (یادداشت مرحوم دهخدا). دلیر گشتن . دل یافتن . دل پیداکردن . جرأت یافتن :
به پیروزی ساوه شاه اندرون
گرفته دل و مست گشته به خون .
ازآن دل گرفتند ایرانیان
ببستند ازبهر کینه میان .
چنین دل گرفتید ازین یک سوار
که نزد شما یافت او زینهار.
|| رغبت کردن . (غیاث ). || بی میل شدن . زده شدن دل . دل زده شدن :
گهی گویی که حلوا دود گیرد
دل از حلوای شیرین زود گیرد.
|| دردمند و بیمار شدن . || قی کردن . (ناظم الاطباء). || تخمه .رودل پیداکردن : طساء دل گرفتن از روغن و چربش . (از منتهی الارب ).
مرا دل گرفت از چنین آشنایان
به جایی روم کآشنایی نبینم .
ای غم از صحبت دیرین توام دل بگرفت
هیچت افتد که خدا را ز سرم برخیزی .
دلم از صبحت شیراز بکلی بگرفت
وقت آن است که پرسی خبر از بغدادم .
از قیل و قال مدرسه حالی دلم گرفت
یک چند نیز خدمت معشوق و می کنم .
غنی به ترک محبت بسی پشیمانم
ز زلف یار گرفتم دل و شدم دلگیر.
رجوع به گرفتن دل در ردیف خود و ذیل گرفتن شود. || جری و شجاع شدن . (یادداشت مرحوم دهخدا). دلیر گشتن . دل یافتن . دل پیداکردن . جرأت یافتن :
به پیروزی ساوه شاه اندرون
گرفته دل و مست گشته به خون .
ازآن دل گرفتند ایرانیان
ببستند ازبهر کینه میان .
چنین دل گرفتید ازین یک سوار
که نزد شما یافت او زینهار.
|| رغبت کردن . (غیاث ). || بی میل شدن . زده شدن دل . دل زده شدن :
گهی گویی که حلوا دود گیرد
دل از حلوای شیرین زود گیرد.
|| دردمند و بیمار شدن . || قی کردن . (ناظم الاطباء). || تخمه .رودل پیداکردن : طساء دل گرفتن از روغن و چربش . (از منتهی الارب ).