جزائری
لغتنامه دهخدا
جزائری . [ ج َ ءِ ] (اِخ ) امیرعبدالقادربن محیی الدین بن مصطفی حسینی . سلسله ٔ نسب وی به علی بن ابیطالب میرسد. او در قیطنه از قرای ایالت وهران الجزائر بدنیا آمد، و نزد پدر خود به تحصیل پرداخت و قرآن مجید از بر کرد و در پانزده سالگی برای تکمیل تحصیلات به وهران رهسپار شد، و فقه و فلسفه وحدیث و علم نجوم را فراگرفت و بسال 1241 هَ . ق . باپدر خود بزیارت خانه ٔ خدا رفت و در مسیر خویش مصر ودمشق و بغداد را دیدن کرد و به وطن بازگشت و چون درسال 1246 هَ . ق . 1843/ م . الجزائر به اشغال فرانسویها درآمد، مردم آنجا با وی برای مبارزه با فرانسویها بیعت کردند و متجاوز از 15 سال با فرانسویها جنگید و چون کاری از پیش نبرد، تحت شرایطی با آن دولت صلح کرد و از الجزایر تبعید شد و تعهد کرد که به آنجا بازنگردد، و از طرف دولت فرانسه مبلغی بعنوان مقرری ماهانه به او پرداخت می شد و در سال 1271 هَ . ق . در دمشق سکونت گزید و بسال 1300 هَ . ق . در همانجا درگذشت . او راست : 1 - ذکری العاقل فی تنبیه الغافل . این رساله را به خواهش بعض دوستان خود در پاریس تألیف کرد و در همانجا به فرانسه ترجمه و طبع شد و موضوع آن علوم و اخلاق است . 2 - دیوان شعر. 3 - الصافنات الجیاد. در صفات و محاسن اسب . 4 - المواقف در تصوف . 5 - وشاح الکتائب و زینةالجیش الغالب . 6 - نزهة الخاطر فی قریض الامیر عبدالقادر. (از معجم المطبوعات ) (از الاعلام زرکلی ). صاحب اسماءالمؤلفین نسب وی را بتفصیل تر بدین صورت آورده است : امیر ناصرالدین عبدالقادربن محیی الدین بن مصطفی بن محمدبن مختاربن عبدالقادر حسینی . و تولد وی را بسال 1222 هَ . ق . ضبط کرده و تألیفات دیگری را بشرح زیر به وی نسبت داده است : 1 - المقراض الحاد لقطع لسان الطاعن فی دین الاسلام من اهل الباطل والالحاد. 2 - تعلیقاتی بر حاشیه ٔ جدش عبدالقادر درعلم کلام . (از اسماء المؤلفین و آثار ج 1 ص 605).