بهی
لغت‌نامه دهخدا
بهی . [ ب ِ ] (حامص ) نیکویی و خوبی . (برهان ) (غیاث ). خوشی و نیکویی و خوبی . (آنندراج ). خوبی . (انجمن آرا). نیکویی و خوبی . بهتری . (ناظم الاطباء). پهلوی «وهه » . (حاشیه ٔ برهان چ معین ). بدین معنی مرکب است از «به » و «یای » مصدر. (آنندراج ) (از غیاث ) :
بجای هر بهی پاداش نیکی
بجای هر بدی بادآفراهی .
ز بداصل چشم بهی داشتن
بود خاک در دیده انباشتن .
چو تاریک شد روزگار بهی
از ایشان بهرمز رسید آگهی .
بر فرخی و بر بهی گردد ترا شاهنشهی
این بنده راکرمان دهی آن بنده را کرمانیه .
بود دوری از بد ره بخردی
بهی نیکی و دوری است از بدی .
نشاید بهی یافت بی رنج و بیم
که بی رنج کس نارد از سنگ سیم .
نه دانندگان را ز دانش بهی است
نه نزدیک کس دانشی را بهاست .
بر تو به امید بهی روز روز
چرخ و زمان میشمرد سالیان .
با بهان رای زن ز بهر بهی
کز دو عقل از عقیله ای برهی .
بفرمانبری کوش کآرد بهی
که فرمانبری به ز فرماندهی .
بهر جا که روی آری از کوه و دشت
بهی بادت از چرخ پیروز گشت .
بزرگیش بخشید و فرماندهی
ز شاخ امیدش برآمد بهی .
بهی بایدت لطف کن کآن مهان
ندیدندی از خود بتردر جهان .
|| ترقی . دولت . (غیاث ) :
نشین با اهل علم ای دوست مادام
که از دانش بهی یابی سرانجام .
|| صحت و تندرستی . (غیاث ). بهبودی . (انجمن آرا). صحت و شفا و تندرستی . (ناظم الاطباء). بهبود. شفا. صحت . (فرهنگ فارسی معین ) :
بادا رخ عدوی تو همچون بهی دژم
روی تو باد همچو گل از شادی و بهی .
چه بندی دل اندر سرای سپنج
که هرگز نداند بهی را ز رنج .
تو دوری و از دوری تو سخت برنجم
امیدبهی نیست چو زینگونه بود کار.
امید بهی در شهنشه ندید
در اندازه ٔ کار او ره ندید.
بیمار چو اندکی بهی یافت
ور شخص نزار فربهی یافت .
خاقانیا ز عارضه ٔ درد دل منال
کز ناله هیچ درد نشان بهی ندید.
بجای هر بهی پاداش نیکی
بجای هر بدی بادآفراهی .
ز بداصل چشم بهی داشتن
بود خاک در دیده انباشتن .
چو تاریک شد روزگار بهی
از ایشان بهرمز رسید آگهی .
بر فرخی و بر بهی گردد ترا شاهنشهی
این بنده راکرمان دهی آن بنده را کرمانیه .
بود دوری از بد ره بخردی
بهی نیکی و دوری است از بدی .
نشاید بهی یافت بی رنج و بیم
که بی رنج کس نارد از سنگ سیم .
نه دانندگان را ز دانش بهی است
نه نزدیک کس دانشی را بهاست .
بر تو به امید بهی روز روز
چرخ و زمان میشمرد سالیان .
با بهان رای زن ز بهر بهی
کز دو عقل از عقیله ای برهی .
بفرمانبری کوش کآرد بهی
که فرمانبری به ز فرماندهی .
بهر جا که روی آری از کوه و دشت
بهی بادت از چرخ پیروز گشت .
بزرگیش بخشید و فرماندهی
ز شاخ امیدش برآمد بهی .
بهی بایدت لطف کن کآن مهان
ندیدندی از خود بتردر جهان .
|| ترقی . دولت . (غیاث ) :
نشین با اهل علم ای دوست مادام
که از دانش بهی یابی سرانجام .
|| صحت و تندرستی . (غیاث ). بهبودی . (انجمن آرا). صحت و شفا و تندرستی . (ناظم الاطباء). بهبود. شفا. صحت . (فرهنگ فارسی معین ) :
بادا رخ عدوی تو همچون بهی دژم
روی تو باد همچو گل از شادی و بهی .
چه بندی دل اندر سرای سپنج
که هرگز نداند بهی را ز رنج .
تو دوری و از دوری تو سخت برنجم
امیدبهی نیست چو زینگونه بود کار.
امید بهی در شهنشه ندید
در اندازه ٔ کار او ره ندید.
بیمار چو اندکی بهی یافت
ور شخص نزار فربهی یافت .
خاقانیا ز عارضه ٔ درد دل منال
کز ناله هیچ درد نشان بهی ندید.