امرا
لغت‌نامه دهخدا
امرا. [ اُ م َ ] (ع اِ) ج ِ امیر. (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). پادشاهان . (منتهی الارب ) : ماوراءالنهر ولایتی بزرگ است سامانیان که امرای خراسان بودند حضرت خود را آنجای ساختند. (تاریخ بیهقی ). امرای اطراف هرکس خوابکی دید. (تاریخ بیهقی ).
بر حکمت میری ز چه پایید چو از حرص
فتنه ٔ غزل و عاشق مدح امرایید.
سکه تو زن تا امرا کم کنند
خطبه تو خوان تا خطبا دم زنند.
|| امیران . سرداران . (ناظم الاطباء) (فرهنگ فارسی معین ) : همه ٔ بزرگان دولت و امرای حضرت جز سلیمان بن عبدالملک او را پیش رفتند. (ترجمه ٔ تاریخ طبری ).
گر تو چو پسر غم شوی این پور بحکمت
آنهات گزینند که بر ما امرااند.
امرای عرب را از هر قبیل به مهمانی خواند. (گلستان ). بعضی امرای دولت سر از طاعت او بپیچیدند. (گلستان ).
اگر رسولان آیند زی تو از ملکان
و گرچه نامه نویسند سوی تو امرا.
بعضی این کلمه را بشیوه ٔ متقدمان دوباره با الف و نون فارسی جمع بسته اند :
دین باخته و هیچ بکف مانده ٔ دنیا
با مجمل چندی بعبارت امرایان .
- امرای تومان (در اصطلاح نظام قدیم ) ؛ ج ِ امیر تومان . (از فرهنگ فارسی معین ). و رجوع به امیر تومان شود.
- امرای عظام ؛ سرداران بزرگ . (ناظم الاطباء).
- امرای کلام ؛ ادیبان و شاعران . (فرهنگ فارسی معین ). کنایه از شعرا. (انجمن آرا).
- امرای لشکر (در اصطلاح نظام قدیم ) ؛ فرماندهان لشکر. (از فرهنگ فارسی معین ). و رجوع به امیر شود.
بر حکمت میری ز چه پایید چو از حرص
فتنه ٔ غزل و عاشق مدح امرایید.
سکه تو زن تا امرا کم کنند
خطبه تو خوان تا خطبا دم زنند.
|| امیران . سرداران . (ناظم الاطباء) (فرهنگ فارسی معین ) : همه ٔ بزرگان دولت و امرای حضرت جز سلیمان بن عبدالملک او را پیش رفتند. (ترجمه ٔ تاریخ طبری ).
گر تو چو پسر غم شوی این پور بحکمت
آنهات گزینند که بر ما امرااند.
امرای عرب را از هر قبیل به مهمانی خواند. (گلستان ). بعضی امرای دولت سر از طاعت او بپیچیدند. (گلستان ).
اگر رسولان آیند زی تو از ملکان
و گرچه نامه نویسند سوی تو امرا.
بعضی این کلمه را بشیوه ٔ متقدمان دوباره با الف و نون فارسی جمع بسته اند :
دین باخته و هیچ بکف مانده ٔ دنیا
با مجمل چندی بعبارت امرایان .
- امرای تومان (در اصطلاح نظام قدیم ) ؛ ج ِ امیر تومان . (از فرهنگ فارسی معین ). و رجوع به امیر تومان شود.
- امرای عظام ؛ سرداران بزرگ . (ناظم الاطباء).
- امرای کلام ؛ ادیبان و شاعران . (فرهنگ فارسی معین ). کنایه از شعرا. (انجمن آرا).
- امرای لشکر (در اصطلاح نظام قدیم ) ؛ فرماندهان لشکر. (از فرهنگ فارسی معین ). و رجوع به امیر شود.