آستان
لغت‌نامه دهخدا
آستان . (اِ) درگاه . درگه . آستانه . وصید. فِناء. سُدّه . کفش کن . جناب . عتبه . ساحت . حضرت . کریاس (بفارسی ). اُسکفه . گذرگاه . و آن قسمت پیشین خانه باشد پیوسته ٔ بدر :
چو آن شیرپیکر علامت به بندد
کند سجده بر آستانش دوپیکر.
کز ندیمان مجلس ار نشود
از مقیمان آستان باشد.
وآنکه چون آستان فتد در پای
پیش او سر به آستان ننهند.
از خانه ٔ اختیار خصمت
چون پرده برون آستان باد.
راست شو تا به راستان برسی
خاک شو تا بر آستان برسی .
سود کس بر زیان او مپسند
فتنه بر آستان او مپسند.
مشو یک زمان غایب از آستانش
که هر کس که غایب شد او هست خایب .
بر آستان تو غوغای عاشقان نه عجب
که هر کجا شکرستان بود مگس باشد.
از آستان پیر مغان سر چرا کشم
دولت در این سرا و گشایش در این در است .
- آستان بوس ؛ آستان بوسی :
پادشاها همه شاهان که بخواب آمده اند
آستان بوس تو در خواب تمنا کردند.
- آستان بوسی ؛ اصطلاحی است در زبان ادب و احترام مترادف تشرف و بخدمت رسیدن ، یعنی نزد بزرگی رفتن .
|| (ص ) ستان . برپشت خفته :
در تنگنای بیضه زتأثیر عدل او
نقاش صنع پیکر مرغ آستان نهاد.
چو آن شیرپیکر علامت به بندد
کند سجده بر آستانش دوپیکر.
کز ندیمان مجلس ار نشود
از مقیمان آستان باشد.
وآنکه چون آستان فتد در پای
پیش او سر به آستان ننهند.
از خانه ٔ اختیار خصمت
چون پرده برون آستان باد.
راست شو تا به راستان برسی
خاک شو تا بر آستان برسی .
سود کس بر زیان او مپسند
فتنه بر آستان او مپسند.
مشو یک زمان غایب از آستانش
که هر کس که غایب شد او هست خایب .
بر آستان تو غوغای عاشقان نه عجب
که هر کجا شکرستان بود مگس باشد.
از آستان پیر مغان سر چرا کشم
دولت در این سرا و گشایش در این در است .
- آستان بوس ؛ آستان بوسی :
پادشاها همه شاهان که بخواب آمده اند
آستان بوس تو در خواب تمنا کردند.
- آستان بوسی ؛ اصطلاحی است در زبان ادب و احترام مترادف تشرف و بخدمت رسیدن ، یعنی نزد بزرگی رفتن .
|| (ص ) ستان . برپشت خفته :
در تنگنای بیضه زتأثیر عدل او
نقاش صنع پیکر مرغ آستان نهاد.