عقار
لغت‌نامه دهخدا
عقار. [ ع َ ](ع اِ) زمین و آب و مانند آن . (منتهی الارب ). زمین . (دهار) (از اقرب الموارد). آب و زمین و زراعت و اراضی و ملک و قریه و خزائن . (آنندراج ). زمین و آب و درخت . (مهذب الاسماء). زمین و درخت و کالا، از این رو شامل منقول نیز می باشد. (از کشاف اصطلاحات الفنون ). || ضیعه و آبادی . (از اقرب الموارد). ضیاع . (مهذب الاسماء). || منزل . (منتهی الارب ) (اقرب الموارد). سرای . (دهار). || رخت و اسباب خانه . (منتهی الارب ). متاع البیت . (اقرب الموارد). متاع خانه . (مهذب الاسماء). || برگزیده ٔ رخت و اسباب که جز در عید و نحو آن استعمال نکنند. (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). || عُقار. رجوع به عُقار شود. || آنچه اصل و قرار باشد آن راچون زمین و خانه . (از تعریفات جرجانی ) (از اقرب الموارد). هر ملک ثابت و پابرجایی مانند خانه و خرمابن .(ناظم الاطباء). ج ، عَقارات . (اقرب الموارد). || در اصطلاح شرعی ، زمین ، خواه دارای بناء باشد وخواه نباشد. (از کشاف اصطلاحات الفنون ) :
این همی گوید گشتم به غلام و به ستور
و آن همی گوید گشتم به ضیاع و به عقار.
چون که به من بنگری ز کبر و سیاست
من چه کنم گر ترا ضیاع و عقار است .
مر مرا گر پس دانش نشدستی دل
همچو تو اسب و غلامان و عقارستی .
ایا گردنت بسته بر در شاه
ضیاعی یا عقاری یا عقالی .
سازم از جود تو ضیاع و عقار
گیرم از مدح تو رفیق و قرین .
از داده ٔ تو اکنون چندانکه بنده راست
کس رایسار و مال و ضیاع و عقار نیست .
ضیاع و عقار فراوان بر آن وقف فرمود. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 441). مستظهر به مال بسیار و عقار بیشمار. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 240). در جملگی دیار خراسان از اشراف سادات به مکنت و یسار و کثرت عقار... درگذشته . (تاریخ یمینی ص 250).
از زر و زن وز عقارم صبر هست
این تکلف نیست بی تزویری است .
|| اسم است مصدر عقر را به معنی قطع کردن سر خرمابن تا خشک شود. (از اقرب الموارد). و رجوع به عَقر شود. || بهترین گیاه . (منتهی الارب ). || درخت خرما. (دهار) (منتهی الارب ). نخل . (اقرب الموارد). || رنگ سرخ . (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). || هر چیز خشک . (منتهی الارب ). || یبیس . (اقرب الموارد). || (ص ) کلأ عقار؛ گیاه که مواشی را خسته و مجروح گرداند. (از منتهی الارب ) (از اقرب الموارد).
این همی گوید گشتم به غلام و به ستور
و آن همی گوید گشتم به ضیاع و به عقار.
فرخی .
چون که به من بنگری ز کبر و سیاست
من چه کنم گر ترا ضیاع و عقار است .
ناصرخسرو.
مر مرا گر پس دانش نشدستی دل
همچو تو اسب و غلامان و عقارستی .
ناصرخسرو.
ایا گردنت بسته بر در شاه
ضیاعی یا عقاری یا عقالی .
ناصرخسرو.
سازم از جود تو ضیاع و عقار
گیرم از مدح تو رفیق و قرین .
مسعودسعد.
از داده ٔ تو اکنون چندانکه بنده راست
کس رایسار و مال و ضیاع و عقار نیست .
مسعودسعد.
ضیاع و عقار فراوان بر آن وقف فرمود. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 441). مستظهر به مال بسیار و عقار بیشمار. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 240). در جملگی دیار خراسان از اشراف سادات به مکنت و یسار و کثرت عقار... درگذشته . (تاریخ یمینی ص 250).
از زر و زن وز عقارم صبر هست
این تکلف نیست بی تزویری است .
مولوی .
|| اسم است مصدر عقر را به معنی قطع کردن سر خرمابن تا خشک شود. (از اقرب الموارد). و رجوع به عَقر شود. || بهترین گیاه . (منتهی الارب ). || درخت خرما. (دهار) (منتهی الارب ). نخل . (اقرب الموارد). || رنگ سرخ . (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). || هر چیز خشک . (منتهی الارب ). || یبیس . (اقرب الموارد). || (ص ) کلأ عقار؛ گیاه که مواشی را خسته و مجروح گرداند. (از منتهی الارب ) (از اقرب الموارد).
