صفت کردنلغتنامه دهخداصفت کردن . [ ص ِ ف َ ک َ دَ ] (مص مرکب ) نعت . انتعات . (منتهی الارب ). اتصاف . (تاج المصادر بیهقی ). ستودن کسی یا چیزی را به نیکی یا زشتی یا بزرگی : چونین بتی که منت صفت کردم سرمست پیش میشنه بنشسته . عماره ٔ مروزی .<b
هواگرد دُمسفید،دُمسفیدwhite-tailedواژههای مصوب فرهنگستانهواگردی فاقد نشان تجاری که یا آمادة فروش و اجاره است یا در نمایشگاه در معرض دید عموم قرار میگیرد
سفتلغتنامه دهخداسفت . [ س َ ] (ع مص ) بسیار شراب خوردن و تشنگی نرفتن . (آنندراج ) (از منتهی الارب ).
شفتلغتنامه دهخداشفت . [ ش َ ] (اِخ ) نام یکی از دهستان های چهارگانه ٔ بخش مرکزی شهرستان فومن . مرکز آن قصبه ٔ شفت است که روزهای دوشنبه بازار عمومی دارد. قسمت جنوب دهستان کوهستانی و قسمت شمال آن جلگه و مستور از جنگل . از 47 آبادی کوچک و بزرگ تشکیل یافته و جمع
ایمهفرهنگ فارسی عمید۱. اکنون؛ اینزمان؛ ایندم.۲. (صفت) اینچنین.۳. (صفت) اینهمه.۴. (صفت) یاوه؛ بیهوده.
باصفتلغتنامه دهخداباصفت . [ ص ِ ف َ ] (ص مرکب ) دارای صفت . در مقابل بی صفت . || آنکه صفت خوب دارد. باخوی . خوش اخلاق . باحقیقت : یکیست با صفت و بیصفت بگوئیمش نه چیز و چیز بگویش که مان چنین فرمود. ناصرخسرو.|| در تداول عامه ،آنکه نیک
سیاهفرهنگ فارسی عمید۱. رنگی مانند رنگ زغال.۲. (صفت) هر چیزی که به رنگ زغال باشد.۳. (صفت) کسی که پوست بدنش سیاه باشد؛ حبشی؛ زنگی.۴. (صفت) تیره؛ تاریک.۵. (صفت) [مجاز] کمارزش؛ پست.۶. (صفت) [مجاز] آلوده به گناه.۷. (صفت) [عامیانه، مجاز] کثیف؛ چرک.۸. (صفت) [مجاز] بدیمن؛ نامبارک.
صفتفرهنگ فارسی عمید۱. (ادبی) در دستور زبان، کلمهای که بیانگر حالت، چگونگی، مقدار، یا تعداد اسم است.۲. شاخصه؛ ویژگی؛ ممیزه.٣. (صفت) مانند؛ مثل (در ترکیب با کلمۀ دیگر): گداصفت، سگصفت.٤. (اسم مصدر) وصف خداوند با نامهای مخصوص.٥. [عامیانه، مجاز] عاطفه؛ وفاداری.٦. [قدیمی] پیشه؛ شغل.٧
صفتلغتنامه دهخداصفت . [ ص َ ف َ ] (اِخ ) هروی آرد: قریه ای است در جوف مصر نزدیک به لبیس که گویند گاوی را که بنی اسرائیل بذبح آن مأمور شدند بدانجا فروخته شد و در آن قبه ای است معروف به قبةالبقره که تا امروز باقی است . (معجم البلدان ).
صفتلغتنامه دهخداصفت . [ ص ِ ف َ ] (ع مص ) در عربی بصورت «صفة» و در فارسی «صفت » نویسند. چگونگی کسی گفتن و آن مشتق از وصف است . (مقدمه ٔ لغت میر سید شریف ). بیان کردن حال و علامت و نشان چیزی . (غیاث اللغات ). بیان حال . (منتهی الارب ). ستودن : در صفتت گنگ فرومانده
صفتلغتنامه دهخداصفت . [ ص ِ ف ِت ت ] (ع ص ) مرد توانا[ ی ] تن آور یا مرد با گوشت گرداندام یا مرد توانا[ ی ] درشت خلقت . (منتهی الارب ). رجوع به صفتات و صفتان شود.
دریاصفتلغتنامه دهخدادریاصفت . [ دَرْ ص ِ ف َ ] (ص مرکب ) همانند دریا. چون دریا. بر سان دریا. بحرسان : از غمزه و لب هردم دریاصفتی با من گه کشتن من سازی گاهی گهرم بخشی . خاقانی (دیوان چ عبدالرسولی ص 866).<b
حرف صفتلغتنامه دهخداحرف صفت . [ ح َ ف ِ ص ِ ف َ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) شمس قیس گوید: دال و الف و راء است که در اواخر بعضی اسامی معنی صفت دهد، چنانکه آبدار و تابدار و پایدار و همچنین جاندار و پرده دار و راه دار. (المعجم فی معاییر اشعارالعجم ص 168). رجوع به «د
پیمبرصفتلغتنامه دهخداپیمبرصفت . [ پ َ ی َ / ی ُ ب َ ص ِ ف َ ] (ص مرکب ) آنکه دارای صفت و سیرت پیغمبر است : توئی سایه ٔ لطف حق بر زمین پیمبرصفت ، رحمةالعالمین .سعدی .
روباه صفتلغتنامه دهخداروباه صفت . [ ص ِ ف َ ] (ص مرکب ) آنکه در افعال و عادات و حرکات و رفتار مانند روباه باشد. در حیله گری و مکاری و نیرنگ بازی چون روباه . روباه طبع. و رجوع به روباه طبع شود.
سگ صفتلغتنامه دهخداسگ صفت . [ س َ ص ِ ف َ ] (ص مرکب ) بی وفا. ناسپاس : گر شیردل تر از تو شناسیم هیچ مردمندیل حیض سگ صفتان طیلسان ماست . خاقانی .گرفتم سگ صفت کردندم آخربشیر سگ نپروردندم آخر. نظامی .ای