جمدلغتنامه دهخداجمد. [ ج َ م َ ] (ع اِ) زمین بلند سخت . (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). ج ، اجماد و جِماد. (منتهی الارب ). || برف . || آب منجمد. یخ . || ج ِ جامد. (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد).
جمدلغتنامه دهخداجمد. [ ج ُ م ُ ] (ع اِ) زمین بلند سخت . (منتهی الارب ) (اقرب الموارد). ج ، اجماد، جِماد. (منتهی الارب ). رجوع به ماده های قبل شود.
جمدلغتنامه دهخداجمد.[ ج َ ] (ع مص ) فسرده و بسته گردیدن . (از اقرب الموارد) (منتهی الارب ). || بخل و امساک ورزیدن کسی باین معنی که خیر و احسان از او جاری نگشتن . (ازاقرب الموارد). بخیل گردیدن . (منتهی الارب ). || واجب شدن . گویند: جمد علیه حق بفلان ؛ ای وجب . (از اقرب الموارد) (منتهی الارب )
زمتلغتنامه دهخدازمت . [ زُم ْ م َ ] (ع اِ) مرغی است که رنگ به رنگ می گردد. (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). مرحوم دهخدا در یادداشتی آن را معادل «شوکا» فرانسوی دانسته و در یادداشتی دیگر آرد: مرغی چون کلاغی کوچک با قدی نازک تر و کشیده تر با منقار و چنگل سرخ .
زمیتلغتنامه دهخدازمیت . [ زِم ْ می ] (ع ص ) بغایت آرامیده . (دهار). نیک آهسته و باوقار. (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد).
زمیتلغتنامه دهخدازمیت . [ زِم ْ می ] (ع ص ) صاحب وقار و آهسته و بردبار. (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). آرامیده . (دهار).
جمدرلغتنامه دهخداجمدر. [ ج َ دَ ] (اِ) سلاحی است که آنرادر هندوستان کتار گویند بر وزن قطار و اصل آن جنب در است یعنی پهلوشکاف و بهندی یعنی دندان عزرائیل . (برهان ). در حاشیه ٔ چک آمده : «معنی این لفظ که بهندی دندان عزرائیل می نویسد غلطاست ، زیرا که به هندی جمدهر مختصر جمدهار است و جم بمعنی عزر
جمد چینیلغتنامه دهخداجمد چینی . [ ج َ م َ دِ ] (ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) سنگی باشد سفید که در داروهای چشم بکار برند. (برهان ).
بیفسردنلغتنامه دهخدابیفسردن . [ ی َ س ُ دَ ] (مص ) افسردن . جموس . جمد. جمود. (تاج المصادر بیهقی ). جمد. (دهار). انجماد. (یادداشت بخط مؤلف ). رجوع به افسردن شود.
شگالفرهنگ فارسی عمید= زغال: ◻︎ گردد از فرّ شما گوهر الماس جمد / گردد از سهم شما دانهٴ یاقوت شگال (ازرقی: لغت‌نامه: شُگال).
جمد چینیلغتنامه دهخداجمد چینی . [ ج َ م َ دِ ] (ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) سنگی باشد سفید که در داروهای چشم بکار برند. (برهان ).
جمدرلغتنامه دهخداجمدر. [ ج َ دَ ] (اِ) سلاحی است که آنرادر هندوستان کتار گویند بر وزن قطار و اصل آن جنب در است یعنی پهلوشکاف و بهندی یعنی دندان عزرائیل . (برهان ). در حاشیه ٔ چک آمده : «معنی این لفظ که بهندی دندان عزرائیل می نویسد غلطاست ، زیرا که به هندی جمدهر مختصر جمدهار است و جم بمعنی عزر
دارةالجمدلغتنامه دهخدادارةالجمد. [ رَ تُل ْ ج ُ ] (اِخ ) یکی از دارات عرب است و عماره در اشعار خود از آن یاد کرده است . (معجم البلدان ).
متجمدلغتنامه دهخدامتجمد.[ م ُ ت َ ج َم ْ م ِ ] (ع ص ) افسرده و منجمد و بسته شده . (ناظم الاطباء) (از اشتینگاس ) (از فرهنگ جانسون ).
مجمدلغتنامه دهخدامجمد. [ م ُ ج َم ْ م َ ] (ع ص ) چیزی رقیق که از سردی بسته شده باشد. (غیاث ) (آنندراج ). سرد و بسته شده و منجمد. (ناظم الاطباء).
مجمدلغتنامه دهخدامجمد. [ م ُ ج َم ْ م ِ ] (ع ص ) یخ زننده . منجمد شونده . افسرنده . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). و رجوع به تجمید شود. || داویی را گویند که ضد محلل باشد و آن مخصوص داروهای بارد و قابض است مانند بذرالبنج و نشاسته . (از مخزن الادویه ).
مجمدلغتنامه دهخدامجمد. [ م ُ م ِ ] (ع ص ) بسیار بخیل . || امین میان قوم . || امین در قمار. (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). || در ماه جمادی درآمده . (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء).آن که به ماه جمادی داخل شده . (از اقرب الموارد).
