افراسلغتنامه دهخداافراس . [ اَ ] (اِ) خیمه . (برهان ) (هفت قلزم ). چادر. خیمه . خرگاه . دیوار خیمه . (ناظم الاطباء). || قنات . (برهان )(هفت قلزم ). در برهان بمعنی خیمه و قنات آورده ولی در فرهنگها نیافته ام . (آنندراج ) (انجمن آرای ناصری ).
افراسلغتنامه دهخداافراس . [ اَ ] (ع اِ) اسبان و این جمع فرس است که بمعنی اسب باشد. (غیاث اللغات ). ج ِ فَرَس ، بمعنی اسب . (آنندراج ) (منتهی الارب ) : از ترس و هراس با سلاح و افراس خود را در آن آب ... بر باد می دادند. (جهانگشای جوینی ).
افراسلغتنامه دهخداافراس . [ اِ ] (ع مص ) گرفتن مال را و چیزی گذاشتن از آن . (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء). || غفلت کردن شبان تا گرگ گوسپندی از رمه ٔ وی ببرد. (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء). گرگ از رمه ای گوسفند بردن . (تاج المصادر بیهقی ). || پیش گذاشتن ستور را تا شیر شکار
افرازلغتنامه دهخداافراز. [ اَ ] (اِ) بلندی . (برهان ) (شرفنامه ٔ منیری ). بمعنی بالا باشد. (فرهنگ اسدی ). بلندی . (آنندراج ) (هفت قلزم ). بلندی و قله . (ناظم الاطباء). بمعنی بالا و فراز مقابل نشیب . (از شعوری ) : از افراز چون کژ بگردد سپهرنه تندی بکار آید از این
اپفراسلغتنامه دهخدااپفراس . [ اَ پ ِ ] (اِخ ) یکی از مؤمنین به عیسی که پولس از او نام برده و مدح کرده است .
افرازلغتنامه دهخداافراز. [ اِ ] (ع مص ) جدا کردن چیزی . (آنندراج ). جدا کردن و تمیز دادن چیزی را. (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). || دست دادن شکار به انداختن . || قادر گردانیدن جهت نزدیکی وی . (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء).- افراز کردن ؛ تقسیم کردن ملک مش
افراشلغتنامه دهخداافراش . [ اِ ] (ع مص ) بازایستادن از چیزی . (ناظم الاطباء) (منتهی الارب ). بازایستادن . (تاج المصادر بیهقی ) (آنندراج ). || سخن بد گفتن . (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء). || غیبت کردن . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). غیبت کسی کردن . (آنندراج ). || شتر خردسال دادن . |
افراسیابلغتنامه دهخداافراسیاب . [ اَ ] (اِخ ) نام پادشاه ترکستان است . (برهان ) (هفت قلزم ). پادشاهی عظیم الشأن از پادشاهان توران که بغایت شجاع و بهادر بود. (غیاث اللغات ) (آنندراج ). پادشاه ترکستان زمین که بعد کشتن نوذر پادشاه ایران زمین ، دوازده سال در ولایت ایران پادشاهی کرد و پس طهماسب ، شاه
افراسرالغتنامه دهخداافراسرا. [ اَس َ ] (اِخ ) دهی است از دهستان دابو بخش مرکزی شهرستان آمل . محلی است دشت و معتدل و مرطوب و سکنه ٔ آن 150 تن است . آب آن از رودخانه ٔ هراز تأمین میشود. و محصول آنجا برنج ، کنف و شغل اهالی زراعت است و راه فرعی به شوسه دارد. (از فر
افراسیابلغتنامه دهخداافراسیاب . [ اَ ] (اِخ ) آل ...، نام سلسله ای از فرمانروایان ترک که به نامهای آل خاقان وخانیه و افراسیابیه نیز خوانده میشوند. این سلسله در شرق جیحون یعنی بخارا، و کاشغر و مغولستان شرقی درحدود سال 320 - 560 هَ
افراسیابلغتنامه دهخداافراسیاب . [ اَ ] (اِخ ) اتابک ...، ابن یوسف شاه از اتابکان لر بزرگ بود و از 688 - 695 هَ . ق . حکمرانی داشت . وی مردی مستبد و ظالم بود. ابتدا افراد خاندان وزیر پدر خود را مصادره کرده ایشان را بوضعی شنیع کشت
فراسیابلغتنامه دهخدافراسیاب . [ ف َ ] (اِ مرکب ) افراس ِ آب . حباب . شیشه مانندی که به سبب باریدن باران بر روی آب به هم میرسد. (برهان ).
چشمهفرهنگ مترادف و متضاد۱. آبجای، افراس، سلسبیل، عین، کوثر، ینبوع ۲. اصل، مبدا، منبع، منشا ۳. سوراخ ریز، منفذ ۴. مایه ۵. نوع، قسم، نمونه ۶. دهانه، سوراخ ۷. معدن
سواران آبلغتنامه دهخداسواران آب . [ س َ ن ِ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) کنایه از گنبدهای آب که به تازی حباب گویند و افراس آب و افراسیاب مرادف است . (آنندراج ). حبابهای آب . (غیاث اللغات ). کنایه از حباب است و آن قبه ای باشد شیشه مانند که در وقت باریدن باران بروی آب بهم میرسد :</spa
کوپلهلغتنامه دهخداکوپله . [ پ َ ل َ / ل ِ ] (اِ) قبه ای را گویند که در ایام شادی و آیین بندی و جشن و عروسی بندند. (برهان ). قبه ای که در ایام عید و جشن و عروسی بر پای کنند و به رسم آذین در شهرها بندند و زینت کنند و پس از اتمام برچینند و اگر باران ببارد ضایع شو
افراسیابلغتنامه دهخداافراسیاب . [ اَ ] (اِخ ) نام پادشاه ترکستان است . (برهان ) (هفت قلزم ). پادشاهی عظیم الشأن از پادشاهان توران که بغایت شجاع و بهادر بود. (غیاث اللغات ) (آنندراج ). پادشاه ترکستان زمین که بعد کشتن نوذر پادشاه ایران زمین ، دوازده سال در ولایت ایران پادشاهی کرد و پس طهماسب ، شاه
افراس آبلغتنامه دهخداافراس آب . [ اَ س ِ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) بمعنی سواران آب است که حباب باشد. (برهان ) (آنندراج ). حبابهای آب . (ناظم الاطباء). در برهان ، افراس آب بمعنی سواران آب نوشته آن نیز عربی خواهد بود. (آنندراج ) (انجمن آرای ناصری ). سواران آب را گویند و در عربی حباب خوانند. (هفت ق
افراسرالغتنامه دهخداافراسرا. [ اَس َ ] (اِخ ) دهی است از دهستان دابو بخش مرکزی شهرستان آمل . محلی است دشت و معتدل و مرطوب و سکنه ٔ آن 150 تن است . آب آن از رودخانه ٔ هراز تأمین میشود. و محصول آنجا برنج ، کنف و شغل اهالی زراعت است و راه فرعی به شوسه دارد. (از فر
افراسیاب پور پشنگلغتنامه دهخداافراسیاب پور پشنگ . [ اَ ب ِ رِ پ َ ش َ ] (اِخ ) همان افراسیاب پادشاه داستانی توران است . رجوع به افراسیاب در همین لغت نامه و حبیب السیر و فهرست آن شود.
حجرالافراسلغتنامه دهخداحجرالافراس . [ ح َ ج َ رُ ل ْ اَ ] (ع اِ مرکب ) یا پادزهر اسپی ، سنگی باشدزرد که در مرارة و معاء اسپان یافته شود و در قدیم استعمال طبی داشته است .
ساسافراسلغتنامه دهخداساسافراس . (اسپانیایی ، اِ) نام درختی از خانواده ٔ درخت غار است و در امریکا فراوان میروید. برگهای آن راخشک میکنند و می سایند و بصورت ادویه بکار می برند.
