گواهی دادن
لغت‌نامه دهخدا
گواهی دادن . [ گ ُ دَ ] (مص مرکب ) شهادت . (ترجمان القرآن ). شهادت دادن . (ناظم الاطباء) :
بیاور آنکه گواهی دهد ز جام که من
چهار گوهرم اندر چهار جای مدام .
گواهی دهم کاین سخن راز اوست
تو گویی دو گوشم بر آواز اوست .
شما یکسر از کارها آگهید
بر این بر که گویم گواهی دهید.
به هستی ّ یزدان گواهی دهید
روان مرا آشنایی دهید.
از دروغ گفتن دور باشید که دروغزن ارچه گواهی راست دهد نپذیرند. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 339).
بدان که بر تو گواهی دهند هر دو به حق
دو چشم هرچه بدید و دو گوش هرچه شنود.
اگر منکر شوم دعویش را بر کفر و جهل من
گواهی یکسره بِدْهند جهال خراسانش .
چرا گوید خردمند آنچه بِدْهد بر خطای او
گواهی عقل بی آفت به صد آیات و برهانش .
درختی که در زیر آن بوده است گواهی دهد. (کلیله و دمنه ).
چو بشنید این سخن شاه از زبانش
بدین معنی گواهی داد جانش .
اگر زحاتم طی شاعران سخن گویند
دهند جمله گواهی به جود تو و سخا.
کسی کو بتابد ز محراب روی
به کفرش گواهی دهند اهل کوی .
دل من بر صدق این سخن گواهی میدهد. (گلستان ).
کجا توانمت انکار دوستی کردن
که آب دیده گواهی دهد به اقرارم .
غم عشق اگر بکوشم که ز دوستان بپوشم
سخنان سوزناکم بدهد بر او گواهی .
بده ساقی آن می که شاهی دهد
به پاکی ّ او دل گواهی دهد.
|| احساس کردن و دریافتن کاری پیش از وقوع آن :
گواهی همی داد دل در شدن
که دیدار از این پس نخواهد بُدَن .
همی دل گواهی بدادش بر آن
که آمد ورا روزگار گران .
اما قرار نمی یافتم و دلم گواهی می داد که گفتی کاری افتاده است . (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 169).
- گواهی ندادن ؛ ازحقیقت امر چنان حس کردن که این امر نتواند بود. عدم وقوع کاری را دریافتن و حس کردن . و رجوع به گوایی دادن شود.
بیاور آنکه گواهی دهد ز جام که من
چهار گوهرم اندر چهار جای مدام .
ابوالعلاء ششتری .
گواهی دهم کاین سخن راز اوست
تو گویی دو گوشم بر آواز اوست .
فردوسی .
شما یکسر از کارها آگهید
بر این بر که گویم گواهی دهید.
فردوسی .
به هستی ّ یزدان گواهی دهید
روان مرا آشنایی دهید.
فردوسی .
از دروغ گفتن دور باشید که دروغزن ارچه گواهی راست دهد نپذیرند. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 339).
بدان که بر تو گواهی دهند هر دو به حق
دو چشم هرچه بدید و دو گوش هرچه شنود.
ناصرخسرو.
اگر منکر شوم دعویش را بر کفر و جهل من
گواهی یکسره بِدْهند جهال خراسانش .
ناصرخسرو.
چرا گوید خردمند آنچه بِدْهد بر خطای او
گواهی عقل بی آفت به صد آیات و برهانش .
ناصرخسرو.
درختی که در زیر آن بوده است گواهی دهد. (کلیله و دمنه ).
چو بشنید این سخن شاه از زبانش
بدین معنی گواهی داد جانش .
نظامی .
اگر زحاتم طی شاعران سخن گویند
دهند جمله گواهی به جود تو و سخا.
امیرمعزی (از آنندراج ).
کسی کو بتابد ز محراب روی
به کفرش گواهی دهند اهل کوی .
سعدی (بوستان ).
دل من بر صدق این سخن گواهی میدهد. (گلستان ).
کجا توانمت انکار دوستی کردن
که آب دیده گواهی دهد به اقرارم .
سعدی .
غم عشق اگر بکوشم که ز دوستان بپوشم
سخنان سوزناکم بدهد بر او گواهی .
سعدی (طیبات ).
بده ساقی آن می که شاهی دهد
به پاکی ّ او دل گواهی دهد.
حافظ.
|| احساس کردن و دریافتن کاری پیش از وقوع آن :
گواهی همی داد دل در شدن
که دیدار از این پس نخواهد بُدَن .
فردوسی .
همی دل گواهی بدادش بر آن
که آمد ورا روزگار گران .
فردوسی .
اما قرار نمی یافتم و دلم گواهی می داد که گفتی کاری افتاده است . (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 169).
- گواهی ندادن ؛ ازحقیقت امر چنان حس کردن که این امر نتواند بود. عدم وقوع کاری را دریافتن و حس کردن . و رجوع به گوایی دادن شود.
