چهارگاه

چهارگاه . [ چ َ / چ ِ ] (اِ مرکب )یکی از دستگاههای موسیقی ایرانی است . دستگاهی است بسیار قدیم و اصیل . این دستگاه جنبه ٔ پهلوانی و حماسی دارد و حرکت و پیشرفت را میرساند. مقدمه ٔ آن متین وموقر است و مویه و منصوری آن خون انگیز و مخالف آن شکایت آمیزست . مبارک باد، آواز محلی شاد و پرجنبش که درسراسر ایران در جشن های عروسی با هلهله و شادی می خوانند، در این دستگاه ساخته شده است و فواصل پی در پی و درجات آن از مایه ٔ «دو» بدین ترتیب است : ب . ب . + ط. جَ . ط. ب . ب . + ط. جَ . گوشه های دیگر این دستگاه عبارتند از: بدر، زابل ، بسته نگار، مویه ، حصار، پس حصار، معربد، مخالف ، مغلوب ، دوبیتی ، کرشمه ، حزین ، خزان ،حدی ، ارجوزه ، منصوری ، ساربانک ، پرپرستوک ، شهرآشوب ، حاشیه ، لزگی . || کنایه از کالبد عنصری باشد که از چهار عنصر ترکیب یافته است . (از آنندراج ).