پلیب

پلیب . [ پ ُ ] (اِخ ) پُلیبُس از مورخان بزرگ یونان است که در حدود 210 تا 200 ق . م . در شهر میگالوپولیس تولد یافت و در حدود 125 درگذشت . کتاب تاریخ عمومی او که مرکب ازچهل مجلد بود و اکنون از آن جز پنج مجلد در دست نیست بهترین آثار تاریخی قدیم است . (حواشی ترجمه ٔ تمدن قدیم فوستل دو کولانژ از فلسفی ). این مورخ یونانی بین 212 و 105 ق . م . تولد شده و بین 130 و 125 ق . م . درگذشته . نوشته های او راجع به جغرافیا و تاریخ عالم قدیم است ولی بیشتر کتابهای او گم شده . مهم ترین نوشته های او در چهل کتاب راجع به تاریخ عمومی بوده و از این عده فقط پنج کتاب اوّل و قسمتهائی از کتاب دیگر و کتاب 17-19-40 تا زمان ما باقی است . این کتابها را پولی بیوس در واقع برای تاریخ روم نوشته ، چنانکه میتوان گفت مضامین آن تاریخ 53 سال از دوره ٔ رومی است و مربوط به زمانی بین 220-168 ق . م . است . راجع بخود مورخ باید در نظر داشت که نسبت به رومیها خوش بین است و حتی خواسته بنماید که دست تقدیر دنیا را بطرفی میبرده ، که تماماً در تحت اداره ٔ یک ملت قوی درآید. بنابراین سه نقص بزرگ در نوشته های او هست : 1 - به وقایعی که نظر او را نمیرساند اهمیت نداده و میگوید قابل تحقیق و تدقیق نیست . 2 - وقایعی که به روم یا به دوستان فراوانی که در روم داشته و متنفّذ بوده اند برمیخورده به سکوت گذشته یا بطور دیگر تعبیر شده . 3 - مقصودمهم او این است که از تاریخش درسهای عبرت گیرند و حکمت عملی آموزند بنابراین تشبیهات و قضاوتهائی که میکند غالباً برای تأیید نظری است که صحیح یا سقیم قبلاً اتخاذ کرده و بالنتیجه جهات وقایع یا تغییر حکومتها و غیره مبنی بر تأویل و تفسیری است که از عقیده ٔاو ناشی گشته . با وجود این کتابهای او برای مورخ مهم است زیرا او همواره سعی داشته که جهات وقایع را روشن کرده ارتباط حوادث را با یکدیگر نشان دهد و به این مناسبت تاریخ خود را تاریخ «پراگماتیک » نامیده . جاهائی از کتابهای پولی بیوس با مشرق قدیم و ایران مربوط است و بهمین جهت با وجود اینکه او کتابهای خود را برای تاریخ روم نوشته ، شمه ای از این مورّخ و نوشته های او ذکر شد. (ایران باستان ج 1 صص 76-77 تحت عنوان پولی بیوس ). و در قاموس الاعلام ترکی (در کلمه ٔ پولیب ) آمده است : پولیب از مورخان یونان قدیم است که در سال 206 ق . م . در مگالوپولیس تولد یافته و در سنه ٔ 166 بطریق رهن به روم رفت و مدت مدیدی در آنجا اقامت گزید و به امور سیاسی و نظامی رومیان وقوف پیدا کرد و با پل امیل و پسران وی انتساب جست و به همراهی اسکیپیون که یکی از آنان بود به افریقا و محاصره ٔ قرطاجنه رفت و مدّتی در افریقا و اسپانیا و گالیا به سیاحت پرداخت ، سپس از طرف رومیان به مأموریتهای مخصوصی به یونان اعزام شد و در 124 ق . م . بسن ّ 82سالگی وفات کرد.وی تألیفاتی در تاریخ و فلسفه و تراجم احوال دارد،مشهورتر از همه تاریخ عمومی است که حاوی وقایع عصر خود اوست لکن نسخ موجوده ٔ این کتاب ناتمام است . از دیگر آثار وی بیش از چند جزء در دست نیست . - انتهی .