میرزاآقاخان کرمانی

میرزاآقاخان کرمانی . [ ن ِ ک ِ ] (اِخ ) میرزا عبدالحسین خان معروف به میرزا آقاخان فرزند میرزا عبدالرحیم بردسیری . در سال 1270 هَ . ق . در کرمان متولد شدو تحصیلات مقدماتی را در کرمان انجام داد و علوم ریاضی و طبیعی و حکمت الهی را فرا گرفت و از صرف و نحو و حساب و منطق و هیأت قدیم بهره ٔ کامل داشت . زبان ترکی را به خوبی میدانست و انگلیسی و فرانسه را نیز بیاموخت . در سال 1302 هَ . ق . به اصفهان سفر کرد و چندی در خدمت شاهزاده ظل السلطان مسعود میرزا بود و چون زندگی با شاهزاده و مصاحبت او را قبول نکرد روانه ٔ طهران شد و پس از چندی با همراهی شیخ احمد روحی کرمانی به اسلامبول عزیمت نمودند و در اداره ٔ روزنامه ٔ اختر به خدمت مشغول شد. در اسلامبول او را با سیدجمال اسدآبادی معروف به افغانی ملاقاتی دست داد و از آن زمان همکاری نزدیک را با مرحوم اسدآبادی پذیرفت . میرزا آقاخان کرمانی به جرم شرکت داشتن در شورش ارامنه که در سال 1312 در ترکیه ٔ عثمانی روی داد مجبور به ترک اسلامبول شد و به اتفاق میرزا حسن خان خبیرالملک جنرال کنسول ایران و شیخ احمد روحی از طرابزان به تبریز آورده شدند و به امر محمدعلی میرزا در سال 1314 هَ . ق . به قتل رسیدند. از تألیفات میرزا آقاخان کرمانی خطابه ها و منشآت است که به صورت رمان و اشعار سروده شده است و تاریخ نثری است موسوم به آینه ٔ سکندری و دیگر تاریخ نظمی است به نام نامه ٔ باستان که مرحوم میرزا جهانگیرخان صوراسرافیل نسخه ٔ آن را تصحیح نموده است . میرزا آقاخان کرمانی اعتقاد به اتحاد دول اسلامی داشت و تأیید قانون اسلامی را خواهان بود و عقیده داشت که فقط به وسیله ٔ قوانین اسلامی می توان ریشه ٔ استبداد را از بیخ و بُن برآورد و با انجام دادن قوانین اسلام میتوان در زایل کردن رسوم ظالمانه ٔ شاهنشاهی به پیش رفت . (از تاریخ بیداری ایرانیان مقدمه ص 11).