مبصرات

مبصرات . [ م ُ ص َ ] (ع ص ، اِ) ج ِ مبصر. (ناظم الاطباء). ج ِ مبصرة. دیده شوندگان . دیده شدنی ها. مقابل مسموعات و مشمومات و ملموسات و مذوقات . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). عبارتند از آنچه بصر آن را درک کند ازمعانی جزیی به حسب استقراء و بیست و دو چیزند: چون ضوء، لون ، بعد، وضع، تجسم ، شکل ، عظم ، تفرق ، اتصال ، عدد، حرکت ، سکون ، خشونت ، ملالت ، شقیق ، کثافت ، ظل ، ظلمت ، حسن ، قبح ، تشابه ، اختلاف ، و هر چه غیر اینهاست یا عاید با یکی از اینها شود. (از نفائس الفنون قسم دوم مقاله ٔ پنجم فن دوم فصل چهارم در علم مناظر ص 171).