لطف اﷲ نیشابوری
لغت‌نامه دهخدا
لطف اﷲ نیشابوری . [ ل ُ فُل ْ لا هَِ ن ِ ] (اِخ ) مولانا لطف اﷲ نیشابوری .سالکی آگاه و صاحب جاه . معاصر امیر تیمور و شاهرخ میرزا و از مخلصان شاه نعمت اﷲ ولی کرمانی است . و هم معاصر امیر شیخ آذری و با وی ملاقات کرده است و شیخ آذری یکی از رباعیات مصنوعه ٔ وی را در جواهر الاسرار نگاشته . غالب اشعار وی در مدح ائمه ٔ اطهار است و در کتابخانه ٔ ملی تهران نسخه ٔ نادر و نفیسی از دیوان او موجوداست که ظاهراً به خط مولانا سیمی کتابت شده است . وی در قدمگاه نزدیک مشهد زاویه ای داشت و به سال 816 هَ . ق . وفات یافت . این قصیده در مذمت دنیا و مدح حضرت امیرالمؤمنین از اوست :
حجاب ره آمد جهان و مدارش
الا تا نیفتی ز ره برمدارش
به باد دی و تاب تیرش نیرزد
نعیم خزان و نسیم بهارش
نه با راحت وصل او رنج هجرش
نه با نوش خرمای او نیش خارش
رخ دل ز معشوق دنیا بگردان
مکن منتظر دیده در انتظارش
که هست و بود روز و شب کشته کشته
به هر گوشه همچون تو عاشق هزارش
چه بینی یکی گنده پیری جوان طبع
اگر درکشی چادرش از عذارش
که دل بردن و بیوفائی است خویَش
جگر خوردن و جانگدازی است کارش
نماند ز دستان این زال ایمن
تنی گر بود زور اسفندیارش
کنار از میان تو آن روز گیرد
که خواهی بگیری میان در کنارش
کسی را که او معتبر کرد روزی
به روز دگر کردبی اعتبارش
چو میجویدت رنج ، راحت مجویش
چو میداردت خوار، عزّت مدارش
به دنیای دون مرد بی دین کند فخر
دل مرد دین را ز دنیاست عارش
به کار خداوند مشکل تواند
توجه نمودن خداوندگارش
صد اقداح نوشین نوشش نیرزد
به یک جرعه ٔ زهر ناخوشگوارش
خنک آنکه شادان وغمگین ندارد
دل از بود و نابود ناپایدارش
بپرهیزد او از متاعی که نبود
قبول خردمند پرهیزگارش
قبول خرد گر بدی رد نکردی
شه اولیا صاحب ذوالفقارش .
(مجمعالفصحا ص 29 ج 2) (ریاض العارفین ص 129) (قاموس الاعلام ترکی ) (حاشیه ٔ تاریخ ادبیات ایران تألیف ادوارد براون ترجمه ٔ علی اصغر حکمت ج 3 ص 549).
حجاب ره آمد جهان و مدارش
الا تا نیفتی ز ره برمدارش
به باد دی و تاب تیرش نیرزد
نعیم خزان و نسیم بهارش
نه با راحت وصل او رنج هجرش
نه با نوش خرمای او نیش خارش
رخ دل ز معشوق دنیا بگردان
مکن منتظر دیده در انتظارش
که هست و بود روز و شب کشته کشته
به هر گوشه همچون تو عاشق هزارش
چه بینی یکی گنده پیری جوان طبع
اگر درکشی چادرش از عذارش
که دل بردن و بیوفائی است خویَش
جگر خوردن و جانگدازی است کارش
نماند ز دستان این زال ایمن
تنی گر بود زور اسفندیارش
کنار از میان تو آن روز گیرد
که خواهی بگیری میان در کنارش
کسی را که او معتبر کرد روزی
به روز دگر کردبی اعتبارش
چو میجویدت رنج ، راحت مجویش
چو میداردت خوار، عزّت مدارش
به دنیای دون مرد بی دین کند فخر
دل مرد دین را ز دنیاست عارش
به کار خداوند مشکل تواند
توجه نمودن خداوندگارش
صد اقداح نوشین نوشش نیرزد
به یک جرعه ٔ زهر ناخوشگوارش
خنک آنکه شادان وغمگین ندارد
دل از بود و نابود ناپایدارش
بپرهیزد او از متاعی که نبود
قبول خردمند پرهیزگارش
قبول خرد گر بدی رد نکردی
شه اولیا صاحب ذوالفقارش .
(مجمعالفصحا ص 29 ج 2) (ریاض العارفین ص 129) (قاموس الاعلام ترکی ) (حاشیه ٔ تاریخ ادبیات ایران تألیف ادوارد براون ترجمه ٔ علی اصغر حکمت ج 3 ص 549).
