قراقوینلو

قراقوینلو. [ ق َ ق ُ ی ُ ] (اِخ ) یکی از طوایف ترکمانان که نیمه ٔ قرن هشتم هجری در آذربایجان و غیره صاحب قدرت شدند (780 - 774هَ . ق .). (طبقات سلاطین اسلام 226). ترکمانان از طوایفی بودند که هنگام حمله ٔ مغول مساکن خود را در حوالی دریاچه ٔ خوارزم (آرال ) ترک کرده بداخله ٔ ایران آمدند و بر حسب تصادف هر طایفه ای از آنان در جایی استقرار یافتند. چون دولت ایلخانان مغول بپایان رسید در نیمه ٔ قرن هشتم ترکمانان هم مانند سایر طوایف ترک و مغول ازموقع استفاده کرده صاحب قدرت شدند از آن جمله دو طایفه ٔ ترکمان بتصرف نقاط شمالی بین النهرین پرداختند. قبیله ٔ قراقوینلو (صاحبان گوسفندان سیاه ) در شمال دریاچه ٔ وان و قبیله ٔ آق قوینلو (صاحبان گوسفندان سفید)در دیاربکر استیلا یافتند. از قبیله ٔ قراقوینلو چهارتن در مدت شصت و سه سال در ایران حکومت رانده اند:
1 - قرایوسف بن قرامحمد یورمنشی بن بیرام خواجه . وی در 823 هَ .ق . وفات کرد. رجوع به قرایوسف شود. 2 - اسکندربن قرایوسف . وی در 841 هَ . ق . بقتل رسید. 3 - میرزا جهانشاه بن قرایوسف . وی در 839 هَ . ق . با متابعت شاهرخ فرزند امیر تیمور در آذربایجان و نواحی شمال غرب با قدرتی تمام حکومت کرد و عراق و خراسان را نیز در تصرف آورد و در اواخر سلطنت او دو پسرش حسنعلی و پیربداغ بر وی قیام کردند و در 872 هَ . ق . بدفع حسن بیک سر سلسله ٔ آق قوینلو حاکم دیاربکر بدان صوب لشکر کشید و کاری از پیش نبرد و گاه بازگشت سواران حسن بیک او را دنبال کردند و با چند تن از پسران و کسانش بکشتند و جسد او را به تبریز بردند و در عمارت مظفریه (مسجد کبود) دفن کردند. عمر وی 72 سال و مدت سلطنتش سی و سه سال و چند ماه بود. 4 - حسنعلی بن جهانشاه . مدت سلطنت وی یک سال بود و درگذشت و با مرگ وی سلسله ٔ قراقوینلو منقرض گردید. رجوع به تاریخ مغول اقبال و طبقات سلاطین اسلام شود.