زبل

زبل . [ زِ ] (ع اِ) سرگین .(اقرب الموارد) (دهار) (متن اللغة) (بحر الجواهر). سرگین اسب و غیره . (غیاث اللغات ). زبل سرگین (سرجین ). و در حدیث عمر است که زنی ناشزه را بفرمود تا در زبلدان زندانی کنند. (از نهایه ابن اثیر). زبل و زبیل سرگین است و مزبله جای افکندن آن . (شرح قاموس ). سرگین . سرجین . سرقین . (مقدمة الادب چ لایپزیک ص 22). به لغت سریانی جنس او (افکنده ٔ حیوانات ) را «ازبلادها» گویند... و آنچه از سگ پیدا آید، بسریانی «ازبلاد کلبا» گویند و خر و سوسمار را «ازبلادخودانا» و خر موش را «ازبلادعفیرا» گویند. ارحانی گوید: افکنده ٔ جمله حیوانات که بپارسی او را سرگین گویند. خشک کننده است مر جراحتها را از مزاج ، و عضو که مجاور او شود، گرم کند. (از صیدنه ٔ بیرونی ذیل : خرو). زبل بپارسی سرگین گویند و مختلف بود بسبب اختلاف حیوانات و اختلاف اشخاص ... و مجموع زبلها محلل و مسخن و مجفف بود. (اختیارات بدیعی ). افکنده . (ترجمه ٔ صیدنه ٔ بیرونی ). بعر. اختیارات . بشک . (صیدنه ). (بشکل ). پلیدی . (مقدمة الادب ). پیخال . چلغوز. (برهان قاطع): خثاالبقر؛ زبل گاو است . (اختیارات بدیعی ). ضریر. (تحفه ٔ حکیم مؤمن ) (ترجمه ٔ صیدنه ). ذرق . (اختیارات بدیعی ). عذرة. (مقدمة الادب زمخشری ). غائط. (مقدمة الادب ). فضلة. گندگی :
زبل گشته قوت خاک از شیوه ای
ز آن غذا زاده زمین را میوه ای .

مولوی (مثنوی ).