رقطاء

رقطاء. [ رَ ] (ع ص ) رَقطا. هر شی ٔ مؤنث که بر آن نقطه های سیاه و سفید باشد. (غیاث اللغات ). مؤنث ارقط. (ناظم الاطباء)(منتهی الارب ). سیاهی با سپید آمیخته . (دهار). تانیث ارقط: دجاجة رقطاء؛ مرغ سیاه که خالهای سپید دارد. (یادداشت مؤلف ). ماکیان پیسه ٔ رنگ برنگ . مار پیسه . (ناظم الاطباء) (منتهی الارب ) (آنندراج ). گوسپند سفید وسیاه . (دهار) (مهذب الاسماء) (از اقرب الموارد). گوسپندی که سیاهی او با سپیدی آمیخته بود. (آنندراج ).
- سُلسلةالرقطاء ؛ یا سلیلةالرقطاء، جانورکی است که در گورستانها پیدا می شود و پلیدترین نوع عظاء (جانوری مانند سوسمار) می باشدو اگر وارد طعامی شود آن را مسموم می کند. (از اقرب الموارد) (از تاج العروس ).
|| فتنه ٔ سخت . گویند: جأت فتنة رقطاء؛ ای مظلمة شبهها بحیة رقطاء. (ناظم الاطباء) (منتهی الارب ) (از تاج العروس ). فتنه ٔ سخت . (آنندراج ). فتنه بسبب تلون آن . (از اقرب الموارد). || اشکنه ٔ بسیارروغن . (ناظم الاطباء) (منتهی الارب )(آنندراج ) (از اقرب الموارد). رجوع به ارقط شود. || نام صنعتی که در آن یک حرف منقوط و یک حرف غیرمنقوط باشد. (از آنندراج ) (ناظم الاطباء). منقوطبودن حرفی و غیر منقوط بودن حرفی در کلام مانند این دو شعر :
شد قد تو چون صنوبر باغ
برخد تو زلف از پر زاغ .
غمزه ٔ شوخ آن صنم بگشاد
سیل خونم ز اشک خون آثار.

؟ (از آنندراج ).

نیز رجوع به حدائق السحر فی دقائق الشعر ص 66 شود.