جامع شوشتر
لغت‌نامه دهخدا
جامع شوشتر. [ م ِ ع ِ ت َ ] (اِخ ) مسجدی است در شوشتر. مؤلف مرآت البلدان آرد: از بناهای خلفای عباسی است که ابتدا المعتز باللّه سیزدهمین خلیفه ٔ عباسی در سال 254 هَ .ق . امر به بنای این مسجد نمود ولی تمام نشد، سپس القادر باللّه و المقتدی باللّه خواستند تمام کنند دست نداد تا اینکه المسترشد بیست و نهمین خلیفه ٔ عباسی باتمام آن پرداخت . اسامی خلفا در کتیبه ها به خط کوفی و نسخ ثبت است این مسجد در جنوب شهر و شبستان آن در جنوب مسجد واقع شده است . بعدها حاجی فتح الدین خیاط با کمک اهالی سقف آن را مرمت کرد. تاریخ تعمیر در شعر زیر آمده :
طالب تاریخ این بنا خواست
از صاحب سرّ و محرم راز
برخاست یکی از این میانه
گفتا مسجد شده خداساز.
تاریخ مذکور در کتیبه ٔ بالای منبر چوبی نوشته شده و طرف راست منبر کتیبه ای است مورخ بتاریخ 445 هَ .ق . مناره ٔ مسجد با اصل مسجد ساخته نشده ، بلکه بانی آن شیخ حسن چوپانی است که اسم او بر سنگی در زیر گلدسته نوشته شده است ، قبله ٔ این مسجد بعد از کوفه در اعتدال بر جمیع مساجد ترجیح داشته و در کمال اعتدال است . بنای مسجد باندازه ای سخت و محکم است که پس از گذشت حدود هشتصد و پنجاه سال بر آن هنوز خللی در آن روی نداده است . (از مرآت البلدان ج 4 ص 108).
طالب تاریخ این بنا خواست
از صاحب سرّ و محرم راز
برخاست یکی از این میانه
گفتا مسجد شده خداساز.
تاریخ مذکور در کتیبه ٔ بالای منبر چوبی نوشته شده و طرف راست منبر کتیبه ای است مورخ بتاریخ 445 هَ .ق . مناره ٔ مسجد با اصل مسجد ساخته نشده ، بلکه بانی آن شیخ حسن چوپانی است که اسم او بر سنگی در زیر گلدسته نوشته شده است ، قبله ٔ این مسجد بعد از کوفه در اعتدال بر جمیع مساجد ترجیح داشته و در کمال اعتدال است . بنای مسجد باندازه ای سخت و محکم است که پس از گذشت حدود هشتصد و پنجاه سال بر آن هنوز خللی در آن روی نداده است . (از مرآت البلدان ج 4 ص 108).
