بحتری

بحتری . [ ب ُ ت ُ ] (اِخ ) ابوعباده .ولیدبن عبید طائی متوفی بسال 284 هَ . ق . او راست دیوانی معروف که ابوبکر صولی و علی بن حمزه ٔ اصفهانی آن را مرتب کرده اند، اولی بر حروف و دومی بر اقسام . او بسال 205 هَ . ق . در یکی از قراء منبج حلب تولد یافت و پس از تحصیل و کسب علوم به عراق مهاجرت کرد و مدتی در بغداد زیست و متوکل علی اﷲ خلیفه و فتح بن خاقان را مدح گفت ، پس به شام بازگشت . او پیشرفت خود را در نتیجه ٔ تشویق ابوتمام شاعر می دانسته است . بحتری دراواخر عمر به منبج بازگشت و در همانجا بسال 284 هَ . ق . درگذشت . برخی نیز مرگ او را در حلب دانسته اند. بعد از مرگش ، اشعار او را ابوبکر صولی جمعآوری نمود و بر طبق حروف هجائی مرتب ساخت . آثار او عبارت است از حماسه ای که برای فتح بن خاقان جمعآوری نموده و در آن اشعار پانصد شاعر را توان دید، و دیوان بحتری که بچاپ رسیده است . (از معجم المطبوعات ). بحتری قصیده ای در مدح ایرانیان در باب مدائن دارد که بسیار فصیح و باشکوه است و ترجمه ٔ آن نیز هست و در امثال و حکم اصل قصیده و ترجمه ٔ آن نقل شده . (امثال و حکم ص 1542 و 1677). و رجوع به اعلام زرکلی ج 1 ص 139 و ج 3 ص 1138، و التفهیم ص 271، و ایران باستان پیرنیا ص 2559 و سبک شناسی بهار ج 3 ص 128 و فهرست اعلام العقد الفرید و ضحی الاسلام ص 199 و تتمه ٔ صوان الحکمة ص 105 و تاریخ بیهقی ص 273 و 615 وقاموس الاعلام ترکی و ابن خلکان ج 2 ص 308 و آثار الباقیه ٔ بیرونی ص 32 و الجماهر بیرونی ص 25، 40 ، 117، 120، 121، 153، 181 و فهرست اعلام خاندان نوبختی اقبال و مافروخی ص 11، 51 ، 56 ، 75، 81، 83 و 109و شدالازار ص 223 و تاریخ الخلفاء ص 233 و 250 و معجم الادباء ج 1 ص 19، 81 ، 153، 234، 273 ، 407 و المعرب جوالیقی ص 67 و 325 و ایران در زمان ساسانیان ص 275 و نزهةالقلوب ج 3 ص 44 و لباب الالباب ص 96 شود :
بخوان هر دو دیوان من تا ببینی
یکی گشته با عنصری بحتری را.

ناصرخسرو.