ارخوطس

ارخوطس . [ اَ طَ ] (اِخ ) الطارنطینی . آرخیتاس . حکیم فیثاغورسی . مولد او در طارنطینی و او دوست افلاطون بود. این حکیم ، ریاضی دان و منجم و سائس و فرمانده سپاه بود. اهالی طارنطین هفت بار او را بحکومت خویش برگزیدند و در جنگها مکرر بر دشمنان وطن خود غلبه یافت و آنگاه که در کشتی نشسته بود، کشتی وی در سواحل پوی ّ درهم شکست و او غرق شد. وی اکتشافات بسیار در هندسه دارد. کبوتر پرّان که از قدیم ساختن آنرا بدو نسبت کرده اند، بدون شک قسمی پرنده ٔ خودکار بوده است . ارخوطس را مؤلفات بسیار است که جز معدودی از آنها در دست نیست و هُراس قصیده ای در مدح او ساخته است . قفطی در تاریخ الحکماء (ص 24) «ارخوطس من اهل طارنطینی » را در ردیف حکمای معاصر افلاطون یاد کند و ابن ابی اصیبعه در عیون الانباء (ج 1 ص 42) آرد: « و اما کتب فوثاغورس الحکیم التی انفرد یجمعها ارخوطس الفیلسوف الطارنطینی فتکون ثمانین کتابا.» و رجوع بقاموس الاعلام ترکی (آرخیتاس ) شود.