غندرلغتنامه دهخداغندر. [ غ ُ دَ ] (ع ص ) جوان فربه و درشت و نازپرورده ، غلام سمین غلیظ ناعم . غُندُر. غَمَیذَر. (از تاج العروس ) (از اقرب الموارد). || الحاح کننده در سؤال ، چنانکه به مبرم و الحاح کننده گویند: یا غندر! رجوع به منتهی الارب ، تاج العروس و غندر (اِخ ) شود.
غندرلغتنامه دهخداغندر. [ غ ُ دُ ] (اِخ ) محمدبن جعفر بصری . ملقب به غندر و مکنی به ابوعبداﷲ. وی را بدان سبب غندر گفتند که در مجلس ابن جریج بسیار پرسید، و ابن جریج گفت : ماترید یا غندر؟ (چه میخواهی ای الحاح کننده ؟) و از آن پس به این لقب ملقب شد. از یکی از رواة حدیث است ، و احمد و ابن مدینی از
غندرلغتنامه دهخداغندر.[ غ ُ دُ ] (ع ص ) نوجوان فربه سطبر نازپرور و خوشتر عیش . (منتهی الارب ). جوان فربه و درشت و نازپرورده . (از اقرب الموارد). غُندَر. رجوع به همین کلمه شود.
چغندرلغتنامه دهخداچغندر. [ چ ُ غ ُ دَ / دُ ] (اِ) حویجی باشد که در آشها داخل کنند. (برهان ). معروف است و در آشها کنند. (انجمن آرا) (آنندراج ). سبزه ای است خوردنی مثل ترب که شلغم نیز گویند. (شرفنامه ٔ منیری ). بهندی ، کنگلو. (از شرفنامه ٔ منیری ). گیاهی که ریشه
چغندرفرهنگ فارسی عمید۱. گیاهی از خانوادۀ اسفناجیان، با ریشۀ غده‌ای و قندی.۲. ریشۀ غده‌ای و مخروطی‌شکل این گیاه مصرف خوراکی دارد.
چغندرفرهنگ فارسی معین(چُ غُ دَ) (اِ.) چگندر، چندر، گیاهی است از تیرة اسفنجیان دارای برگ های درشت و پهن که مواد غذایی آن در ریشة ستبرش اندوخته است و بر سه قسم است : چغندر رسمی ، چغندر فرنگی و چغندر قند.
غندرودلغتنامه دهخداغندرود. [ غ َ دَ ] (اِخ ) نام قریه ای به هرات . (از اللباب فی تهذیب الانساب ج 2 ص 180). یاقوت در معجم البلدان غُندوذ آورده است .
غندرودلغتنامه دهخداغندرود. [ غ ُ ] (اِ مرکب ) نفیر که برادر کوچک کرنا است و چون در قدیم آن را بسبب فراهم آمدن و جمع شدن مردم مینواخته اند، و غند بمعنی جمع و فراهم است آن را غندرود خوانده اند. (از برهان قاطع). گاودم . (فرهنگ اوبهی ). با شیپور جمع در نظام امروز مقایسه شود. (از حاشیه ٔ برهان قاطع
غندرودیلغتنامه دهخداغندرودی . [ غ َ دَ ] (اِخ ) فتح بن نعیم هروی غندرودی ، مکنی به ابوعمرو. از شریک و حکم بن ظهیر روایت کند، و اسحاق بن هیاج از وی روایت دارد. (از اللباب فی تهذیب الانساب ج 2 ص 180) (تاج العروس ).
غندرةلغتنامه دهخداغندرة.[ غ َ دَ رَ ] (ع مص ) بناز و تبختر راه رفتن . صفت آن غَندور و غَندورَة می آید. (از منجد الطلاب ). نوعی راه رفتن با تکبر و تبختر : تغندر الغلام مشی الغندرة، و هی مشیة فیها تبختر و خیلاء. (دزی ج 2 ص <span class="hl
بلغندرلغتنامه دهخدابلغندر. [ ب ُ غ ُ دَ ] (ص ) بسیار مبرم ، چه غندر به معنی مبرم و اصرارکننده است . (آنندراج ). || تن پرور و فربه . (آنندراج ).
جرجانیلغتنامه دهخداجرجانی . [ ج ُ ] (اِخ ) محمدبن جعفر مکنی به ابوجعفر و معروف به ابن بصری .از روات بود. وی از احمدبن آدم غندر جرجانی روایت کرد. (از تاریخ جرجان تألیف ابوالقاسم سهمی ص 350).
جرجانیلغتنامه دهخداجرجانی . [ ج ُ ] (اِخ ) سهل بن عبدالکریم بن محمد. راوی بود. وی از ربیعبن بدر و ذوادبن علیه و ابوعوانه روایت کرد و احمدبن آدم غندر و عماربن رجاء از او روایت دارند. (از تاریخ جرجان ابوالقاسم سهمی ص 181).
اسحاقلغتنامه دهخدااسحاق . [ اِ ] (اِخ ) ابن مهران بن عبدالرحمن مولی قریش ، پدر یعقوب بن ابی یعقوب و بقولی اسحاق بن ابراهیم . وی از ابن مهدی و یحیی القطان و غندر و عبدالوهاب الثقفی روایت دارد و ابومسعود و سمویه و پسر او یعقوب از وی روایت دارند. (ذکر اخبار اصبهان ج 1</
غندرودلغتنامه دهخداغندرود. [ غ َ دَ ] (اِخ ) نام قریه ای به هرات . (از اللباب فی تهذیب الانساب ج 2 ص 180). یاقوت در معجم البلدان غُندوذ آورده است .
غندرودلغتنامه دهخداغندرود. [ غ ُ ] (اِ مرکب ) نفیر که برادر کوچک کرنا است و چون در قدیم آن را بسبب فراهم آمدن و جمع شدن مردم مینواخته اند، و غند بمعنی جمع و فراهم است آن را غندرود خوانده اند. (از برهان قاطع). گاودم . (فرهنگ اوبهی ). با شیپور جمع در نظام امروز مقایسه شود. (از حاشیه ٔ برهان قاطع
غندرودیلغتنامه دهخداغندرودی . [ غ َ دَ ] (اِخ ) فتح بن نعیم هروی غندرودی ، مکنی به ابوعمرو. از شریک و حکم بن ظهیر روایت کند، و اسحاق بن هیاج از وی روایت دارد. (از اللباب فی تهذیب الانساب ج 2 ص 180) (تاج العروس ).
غندرةلغتنامه دهخداغندرة.[ غ َ دَ رَ ] (ع مص ) بناز و تبختر راه رفتن . صفت آن غَندور و غَندورَة می آید. (از منجد الطلاب ). نوعی راه رفتن با تکبر و تبختر : تغندر الغلام مشی الغندرة، و هی مشیة فیها تبختر و خیلاء. (دزی ج 2 ص <span class="hl
دغندرلغتنامه دهخدادغندر. [ دُ غ ُ دَ ] (اِخ ) دهی از دهستان جوزم و دهج بخش شهربابک شهرستان یزد. سکنه ٔ آن 418 تن . آب آن از قنات و محصول آن غلات است . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 10).
چغندرلغتنامه دهخداچغندر. [ چ ُ غ ُ دَ / دُ ] (اِ) حویجی باشد که در آشها داخل کنند. (برهان ). معروف است و در آشها کنند. (انجمن آرا) (آنندراج ). سبزه ای است خوردنی مثل ترب که شلغم نیز گویند. (شرفنامه ٔ منیری ). بهندی ، کنگلو. (از شرفنامه ٔ منیری ). گیاهی که ریشه
ملاچغندرلغتنامه دهخداملاچغندر. [ م ُل ْ لا چ ُ غ ُ دَ ] (اِخ ) مجذوب گونه ای شبیه بهلول بوده است و از وی نوادری نقل کنند. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا).
بلغندرلغتنامه دهخدابلغندر. [ ب َ غ َ دَ ] (ص ) کلمه ایست که در مدح و ثنا و هم در دشنام استعمال می کنند. (از برهان ) (ناظم الاطباء).
بلغندرلغتنامه دهخدابلغندر. [ ب ُ غ َ دَ ] (ص ) بی قید و بی دیانت . (برهان ) (آنندراج ) : بر زرو سیم مردمان اندرهست بر اعتقاد بلغندر. کمال اسماعیل (از آنندراج ).|| (اِ) نام ملحدی است . (آنندراج ).
