شخوللغتنامه دهخداشخول . [ ش َ / ش ِ ] (اِ، اِمص ) شخل . شخیل . (غیاث اللغات ). صفیر و صدایی که در وقت آب خوردن اسبان را کنند تااسب را میل با آب خوردن بیشتر شود. (از برهان ). صفیر. (غیاث اللغات ). صفیری که هنگام آب خوردن اسب زنندو آن را بدین آواز ترغیب بر آب خ
سیخوللغتنامه دهخداسیخول . (اِ) سیخور. (حاشیه ٔ برهان قاطع چ معین ). خارپشت کلانی را گویند که خارهای ابلق دارد و مانند تیر اندازد. (برهان ) (آنندراج ). اسغر. (فرهنگ رشیدی ). سغر. (اوبهی ). جانوری باشد که بر اندامش خارها ابلق مثل دوک بود، چون کسی قصد گرفتن آن کند اندام خود را چنان درهم فشارد که
سیخولفرهنگ فارسی عمیدخارپشت بزرگ که خارهای بلند ابلق دارد و آنها را مانند تیر میاندازد؛ خارپشت بزرگ تیرانداز؛ اسغر؛ جبروز؛ جوله؛ تشی؛ بیهن؛ روباه ترکی.
شخاللغتنامه دهخداشخال . [ ش َ ] (اِمص ، اِ) شخا باشد که خراش و خلیدن است . (برهان ). خراش و ریش . (فرهنگ سروری ) (از رشیدی ). || فروریختن چیزی است به جایی . (برهان ).
شخولیدنلغتنامه دهخداشخولیدن . [ ش َ/ ش ِ دَ ] (مص ) شخلیدن . شخیلیدن . شپیلیدن . (سروری ).بشخلیدن . بشخولیدن . سوت زدن . سوت کشیدن . صفیر زدن . (برهان ). هشتک انداختن (در تداول مردم قزوین ). صفیر زدن هنگام آب خوردن اسب . (ناظم الاطباء) :
شخولیدهلغتنامه دهخداشخولیده . [ ش َ / ش ِ دَ /دِ ] (ن مف ) پژمرده شده . (برهان ). پژمرده شده و ناتوان گشته . سست و ناتوان . افسرده . || خشک شده . (ناظم الاطباء). || صفیرزده شده . (برهان ).
شخولیدنفرهنگ فارسی عمید۱. فریاد زدن؛ بانگ کردن: ◻︎ تو دعا را سخت گیر و میشخول / عاقبت برهانَدَت از دست غول (مولوی: ۳۶۳).۲. ناله کردن.۳. سوت زدن.۴. پژمرده شدن.
شخولیدنفرهنگ فارسی معین(شُ دَ) (مص ل .) = شخیلیدن : 1 - بانگ کردن . 2 - با آهنگ خواندن ، سوت زدن . 3 - ناله کردن . 4 - غریدن رعد. 5 - پژمرده شدن .
شخیللغتنامه دهخداشخیل . [ ش َ ] (اِ، اِمص ) شخول . صفیر و صدایی باشد که در وقت آب خوردن اسبان کنند. ناله و فریاد. بانگ و نعره . (برهان ).
شرخیوهلغتنامه دهخداشرخیوه . [ ش ِ خی وِ ] (اِ) شخول . شخیل . صفیر و خروج و دخول نفس از میان دولب به نحوی که آواز و صفیر برآید. (ناظم الاطباء).
بشخو کردنلغتنامه دهخدابشخو کردن . [ ب ِ ک َ دَ ] (مص مرکب ) بشخلیدن . بشخولیدن . الصفیر. (تاج المصادر بیهقی ). صفیر زدن . سوت زدن . سوت کشیدن . رجوع به بشخلیدن ، بشخولیدن و شخول شود. || ادامه . (منتهی الارب ).
شخولیدنلغتنامه دهخداشخولیدن . [ ش َ/ ش ِ دَ ] (مص ) شخلیدن . شخیلیدن . شپیلیدن . (سروری ).بشخلیدن . بشخولیدن . سوت زدن . سوت کشیدن . صفیر زدن . (برهان ). هشتک انداختن (در تداول مردم قزوین ). صفیر زدن هنگام آب خوردن اسب . (ناظم الاطباء) :
شخولیدهلغتنامه دهخداشخولیده . [ ش َ / ش ِ دَ /دِ ] (ن مف ) پژمرده شده . (برهان ). پژمرده شده و ناتوان گشته . سست و ناتوان . افسرده . || خشک شده . (ناظم الاطباء). || صفیرزده شده . (برهان ).
شخولیدنفرهنگ فارسی عمید۱. فریاد زدن؛ بانگ کردن: ◻︎ تو دعا را سخت گیر و میشخول / عاقبت برهانَدَت از دست غول (مولوی: ۳۶۳).۲. ناله کردن.۳. سوت زدن.۴. پژمرده شدن.
شخولیدنفرهنگ فارسی معین(شُ دَ) (مص ل .) = شخیلیدن : 1 - بانگ کردن . 2 - با آهنگ خواندن ، سوت زدن . 3 - ناله کردن . 4 - غریدن رعد. 5 - پژمرده شدن .