ذکیلغتنامه دهخداذکی . [ ذَ کی ی ] (ع ص ) مرد تیزخاطر. دل تیز.(مهذب الاسماء). تیزدل . زیرک . (دهار). تیزطبع. (غیاث اللغات ). المعی ّ. هوشیار. هوشمند. تیزهوش . زودیاب . تیزیاب . تیزویر. ج ، اذکیاء. مقابل بلید : والا وجیه دین که سپهدار شرق و چین فخر آرد از تو نائ
دقیلغتنامه دهخدادقی . [ دَ ] (ع ص ) دَق . به معنی دَقْوان است . (از منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). رجوع به دقوان و نیز به دَقی ̍ شود.
دقیلغتنامه دهخدادقی . [ دَ قا / دَ قَن ْ ] (ع مص ) چندان خوردن فصیل و شتربچه شیر را که ناگوارد کندش ، و چنین شتربچه ای را دَق (دقی ) و دقوان گویند و مؤنث آن دقیة ودَقْوی ̍ است . (از منتهی الارب ) (از اقرب الموارد).
دقیلغتنامه دهخدادقی . [ دَق ْ قی ] (اِ صوت ) اسم صوت است و کوفتن چیزی را بر چیزی میرساند خاصه هرگاه بشدت کوفته شود. (از فرهنگ لغات عامیانه ).
دقیلغتنامه دهخدادقی . [ دِق ْ قی ] (ص نسبی ) منسوب به دِق . (یادداشت مرحوم دهخدا).- ذبول دقی ؛ رنج باریک . رجوع به ذبول شود.
دقیلغتنامه دهخدادقی . [ دُق ْ قی ] (ص نسبی ) از انساب است و ابوبکر محمدبن داود صوفی و ابوبکر احمدبن محمد مشهور به ابن دق بدان شهرت دارند. (از اللباب فی تهذیب الانساب ).
ذکیریةلغتنامه دهخداذکیریة. [ ذُ ک َ ری ی َ ] (اِخ ) فرقه ای از فرق پنجگانه ٔ زیدیه یا پنج فرقه ٔ شیعه ٔ اولی . پیروان ذکیربن صفوان . (بیان الادیان ).
ذکیرلغتنامه دهخداذکیر. [ ذَ ] (ع ص ) ذِکّیر. یادگیر. نیکو یادگیرنده . ذکور. نیکو یاددارنده . نیک یادگیرنده . صاحب ذاکره ٔ قوی . جیدالذکر والحفظ.نیکوذاکره . نیکوحافظه . خوش حافظه . پرحافظه . || ذَکر. ذَکُر. || ذوذکر؛ بلندآوازه . صاحب صیت و آوازه و شهرت یا افتخار. || ذَکَر. بلارک . پولاد. فولاد
ذکیرلغتنامه دهخداذکیر. [ ذُ ک َ ] (اِخ ) ابن صفوان پیشوای یکی از فرق پنجگانه ٔ زیدیّة. (بیان الادیان ).
ذکیةلغتنامه دهخداذکیة. [ ذَ کی ی َ ] (ع ص ) تأنیث ذکی . نار ذکیة؛ آتش زبانه زن . آتش شعله زن . || رائحة ذکیة؛ بوئی تیز. بوئی تند.
ذکیریةلغتنامه دهخداذکیریة. [ ذُ ک َ ری ی َ ] (اِخ ) فرقه ای از فرق پنجگانه ٔ زیدیه یا پنج فرقه ٔ شیعه ٔ اولی . پیروان ذکیربن صفوان . (بیان الادیان ).
ذکیرلغتنامه دهخداذکیر. [ ذَ ] (ع ص ) ذِکّیر. یادگیر. نیکو یادگیرنده . ذکور. نیکو یاددارنده . نیک یادگیرنده . صاحب ذاکره ٔ قوی . جیدالذکر والحفظ.نیکوذاکره . نیکوحافظه . خوش حافظه . پرحافظه . || ذَکر. ذَکُر. || ذوذکر؛ بلندآوازه . صاحب صیت و آوازه و شهرت یا افتخار. || ذَکَر. بلارک . پولاد. فولاد
ذکیرلغتنامه دهخداذکیر. [ ذُ ک َ ] (اِخ ) ابن صفوان پیشوای یکی از فرق پنجگانه ٔ زیدیّة. (بیان الادیان ).
ذکیةلغتنامه دهخداذکیة. [ ذَ کی ی َ ] (ع ص ) تأنیث ذکی . نار ذکیة؛ آتش زبانه زن . آتش شعله زن . || رائحة ذکیة؛ بوئی تیز. بوئی تند.
زاذکیلغتنامه دهخدازاذکی . [ ذَ ] (ص نسبی ) منسوب به قریه ٔ زاذک . (انساب سمعانی ). و رجوع به زاذک شود.
زاذکیلغتنامه دهخدازاذکی . [ ذَ ی ی ] (اِخ ) نستویه بن عاصم مسعودی مکنی به ابی سعید منسوب به زاذک ماوراءالنهر. وی از طفیل بن زید نسفی روایت دارد و ابراهیم بن احمد مستملی از او روایت حدیث کرده است . (از انساب سمعانی ). و رجوع به زاذک شود.
مذکیلغتنامه دهخدامذکی . [ م ُ ] (ع ص ) برافروزنده ٔ آتش . (آنندراج ). نعت فاعلی است از اذکاء به معنی برافروختن آتش . رجوع به اذکاء شود. || دیده بان برگمارنده . (آنندراج ). آنکه دیده بان و جاسوس برمی گمارد. (ناظم الاطباء). نعت فاعلی است از اذکاء. اذکی علیه العیون ؛ ارسل علیه الطلائع. (اقرب الم