دوانیلغتنامه دهخدادوانی . [ دَ] (حامص مرکب ) حاصل مصدر است از دواندن یا دوانیدن که همیشه به صورت مرکب آید. چون : اسب دوانی و خردوانی . (یادداشت مؤلف ). رجوع به دواندن و دوانیدن شود.
دوانیلغتنامه دهخدادوانی . [ دَوْ وا / ی ی ] (اِخ ) جلال الدین محمدبن اسعد دوانی صدیقی شافعی . وی ازمردم دوان که دهی از کازرون است می باشد و به روایت برخی از شاگردانش در سال 918 هَ . ق . و بنا به روایت برخی دیگر به سال <span cl
دوگانگیلغتنامه دهخدادوگانگی . [ دُن َ / ن ِ ] (حامص مرکب ، اِ مرکب ) تغایر. مغایرت . اختلاف . دوگونگی . مقابل یگانگی . مقابل وحدت : بر سبوی دوگانگی زن سنگ تا ز خمی برآیدت ده رنگ . اوحدی .و رجوع به دوگ
دوگانیلغتنامه دهخدادوگانی . [دُ ] (ص نسبی ) منسوب به دوگان . دوتایی : من از تو همی مال توزیع خواهم بدین خاصگانت یگانی دوگانی .منوچهری .
دیوانگیلغتنامه دهخدادیوانگی . [ دی ن َ / ن ِ ] (حامص ) جنون .(بهار عجم ). جنون و عدم تعقل . (ناظم الاطباء). دماغ خشکی . فساد عقل . سوداء. اختلاط عقل . خبط دماغ . (یادداشت مؤلف ). جنن . جنو. خبل . ذباب . مس لمة: جنون مطبق ؛دیوانگی پوشنده ٔ عقل . (از منتهی الارب
دیوانیلغتنامه دهخدادیوانی . [ دی ] (اِخ ) (امیر...) یکی از امرای وهسودانیان یا روادیان . رجوع به روادیان شود.
دوانیدنلغتنامه دهخدادوانیدن . [ دَ دَ ] (مص ) دواندن . کسی یا جانوری را به دویدن واداشتن . اسب را به تاخت درآوردن . با عجله بردن . تاختن . بسرعت راندن . به حال دو بردن . (یادداشت مؤلف ). اعداء. ایساج . (تاج المصادربیهقی ): رکض ؛ دوانیدن ستور. (ترجمان القرآن ). تراکض ؛ به هم ستور دوانیدن . (المص
دوانیدهلغتنامه دهخدادوانیده . [ دَ دَ / دِ ] (ن مف ) نعت مفعولی از دوانیدن . دوانده . به دو واداشته . که بدوانندش . (یادداشت مؤلف ).
دوانیقلغتنامه دهخدادوانیق . [ دَ ] (معرب ، اِ) ج ِ دانَق . (یادداشت مؤلف ) (دهار). ج ِ دانق ، معرب دانگ . (یادداشت مؤلف ) : صاحب نظری دقیق در احتساب شعیرات و دوانیق ... (تاریخ جهانگشای جوینی ). الطینة ستة عشر ما شجة و الماشجة اربع دوانیق ذهب و صرف ذهبهم علی نصف دینار ا
دوانیدنفرهنگ فارسی معین(دَ دَ) (مص م .) 1 - کسی یا جانوری را به دویدن واداشتن ، اسب را به تاخت درآوردن . 2 - بیرون کردن .
دوانیدنلغتنامه دهخدادوانیدن . [ دَ دَ ] (مص ) دواندن . کسی یا جانوری را به دویدن واداشتن . اسب را به تاخت درآوردن . با عجله بردن . تاختن . بسرعت راندن . به حال دو بردن . (یادداشت مؤلف ). اعداء. ایساج . (تاج المصادربیهقی ): رکض ؛ دوانیدن ستور. (ترجمان القرآن ). تراکض ؛ به هم ستور دوانیدن . (المص
دوانیدهلغتنامه دهخدادوانیده . [ دَ دَ / دِ ] (ن مف ) نعت مفعولی از دوانیدن . دوانده . به دو واداشته . که بدوانندش . (یادداشت مؤلف ).
دوانیقلغتنامه دهخدادوانیق . [ دَ ] (معرب ، اِ) ج ِ دانَق . (یادداشت مؤلف ) (دهار). ج ِ دانق ، معرب دانگ . (یادداشت مؤلف ) : صاحب نظری دقیق در احتساب شعیرات و دوانیق ... (تاریخ جهانگشای جوینی ). الطینة ستة عشر ما شجة و الماشجة اربع دوانیق ذهب و صرف ذهبهم علی نصف دینار ا
دوانیدنفرهنگ فارسی معین(دَ دَ) (مص م .) 1 - کسی یا جانوری را به دویدن واداشتن ، اسب را به تاخت درآوردن . 2 - بیرون کردن .
جلال الدین دوانیلغتنامه دهخداجلال الدین دوانی . [ ج َ لُدْ د ن ِ دَ ] (اِخ ) محمدبن اسعد یا سعدالدین اسعد یا محمد اسعدبن سعدالدین اسعد کازرونی صدیقی از حکما و متکلمین بزرگ است که درهمه ٔ علوم متداول بخصوص در علوم عقلی تبحر داشت . علامه ٔ دوانی مدتی متصدی قضاوت فارس بود. وی از احفاد محمدبن ابی بکر است . ت
خردوانیلغتنامه دهخداخردوانی . [ خ َ دَ ] (حامص مرکب ) عمل دوانیدن خر. مقابل اسبدوانی . در گذشته در ایران رسم بر این بود که پس از اسب دوانی دور میدان خر میدوانیدند و به این ترتیب مسابقه ای چون اسب دوانی انجام می دادند.
علامه دوانیلغتنامه دهخداعلامه دوانی . [ ع َل ْ لا م َ دَ ] (اِخ ) نام او بصورتهای مختلف ابن اسعد، ابن سعد، سعدالدین اسعد کازرونی دوانی صدیقی ، آمده است . ولی شهرت وی همه جا به علامه دوانی است . نسب او به ابوبکر خلیفه میرسد و از احفاد محمدبن ابوبکر است . وی حکیمی بود کامل و متکلم و محقق و شاعر و منطق
زبغدوانیلغتنامه دهخدازبغدوانی . [ زَ ب َ دُ ] (ص نسبی ) نسبت است به زبغدوان که قریه ای است از قراء بخارا. (ازانساب سمعانی ). رجوع به زبغدوان و ماده ٔ زیر شود.
زبغدوانیلغتنامه دهخدازبغدوانی . [ زَ ب َ دُ نی ی ] (اِخ ) افلح بن بسام شیبانی مکنی به ابومحمد. وی از قعنبی نقل حدیث کند. (تاج العروس ). سمعانی آرد: افلح بن بسام شیبانی مکنی به ابومحمد و مستجاب الدعوة نیکوکاران بود. از قعنبی و سعیدبن منصور و محمدبن سلام روایت دارد و محمدبن اسحاق بن خزیمه از او نقل
