خجلغتنامه دهخداخج . [ خ َج ج ] (ع مص ) شکافتن . شق . (از اقرب الموارد) (از متن اللغة) (از منتهی الارب ) (از معجم الوسیط). منه : خج العود. (از معجم الوسیط). || دفع کردن . || کژ جستن باد. (از منتهی الارب ) (از متن اللغة) (از اقرب الموارد) (از معجم الوسیط): خجت الریح ؛ التوت فی هبوبها فهی خاجة
خجلغتنامه دهخداخج . [ ؟ ] (اِ) محتملاً پیرامن خرگاه است : خرگاه به پیرامن وی خج ببرکت گویی بر شاهی است کمر بسته غلامی . نظام قاری (دیوان البسه ص 111).خرگاه را کمر خج برمیان بسته پیش کت بر روی اطل
خجلغتنامه دهخداخج . [ خ َ ] (اِخ ) در رجال ابن داودو کتب رجال دیگر رمز است از کتاب رجال محمدبن حسن بن علی شهیر بشیخ طوسی . برای تفصیل رموز مستعمل در کتب رجال رجوع به فهرست کتابخانه ٔ مرکزی ج 2 ص 576 شود.
خجلغتنامه دهخداخج . [ خ َج ج ] (ع مص ) در میان فنون بسواری زیاد پرداختن : خج القوم ؛ اکثروا فی فنونهم الرکوب . (از متن اللغة). || یورتمه رفتن . (دزی ج 1 ص 352).
دَرنِشینhatch-rest bar, ledge bar, hatch-rest section, hatch bearer, hatch-ledge bar, hatch zeeواژه‌های مصوب فرهنگستاننبشی فلزی به شکل Z که به‌عنوان پایة نگه‌دارندة درِ انبار، دورتادور دهانة آن نصب میشود
پایة تیرک دهانهhatch carrier, hatch socket, beam socket, hatch beam shoeواژه‌های مصوب فرهنگستانهریک از پایه‌های دو طرف انبار که تیرک‌های دهانه را نگه می‌دارد
دریچة ورودیbooby hatch, companion hatchواژه‌های مصوب فرهنگستاندهانة ورودی کوچکی برای تردد از عرشة آزاد در کشتی یا انبار بدون باز کردن درِ انبار
دیرک دهانهhatch derrick, hatch boomواژه‌های مصوب فرهنگستاننوعی دیرک برای جابه‌جایی بار که بر دهانة انبار نصب میشود
دهانة انبارhatchway, hatch 1, hatch openingواژه‌های مصوب فرهنگستاندهانهای عموماً چهارگوش در عرشة اصلی کشتی برای دسترسی به بخش‌های پایینی کشتی متـ . دهانه ۳
خجللغتنامه دهخداخجل . [ خ َ ] (ع اِمص ) کسل . || تباهی . (از منتهی الارب ) (از ناظم الاطباء). || بسیار شکافتگی دامان پیراهن و زیردامان آن .
خجفلغتنامه دهخداخجف . [ خ َ ] (ع اِمص ) خفت و سبکی . (از ناظم الاطباء) (منتهی الارب ). خفة. (متن اللغة). || تکبر. (از منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). الطیش مع الکبر. (ازمتن اللغة). ج ، خِجاف .
خجستهلغتنامه دهخداخجسته . [ خ ُ ج َ ت َ ] (اِخ ) نام یکی از زنان اصفهانیه از روات حدیث است در اصل لفظ عجمی است . (از منتهی الارب ).
خجستهلغتنامه دهخداخجسته . [ خ ُ ج َ ت َ / ت ِ ] (ص ) مبارک . میمون . (از برهان قاطع) (صحاح الفرس ) (فیروزآبادی ) (زمخشری ) (غیاث اللغات ) (فرهنگ جهانگیری ) (انجمن آرای ناصری ) (آنندراج ). با میمنت . با سعادت . فرخ . بختیار. سعادتمند. مسعود. (از ناظم الاطباء).
خجاءلغتنامه دهخداخجاء. [ خ َ ] (ع مص ) زدن . (از منتهی الارب ) (از متن اللغة). خجأه بالعصا؛ ای ضربه بالعصا. || شب گذشتن و منقطع شدن . (از منتهی الارب ) (از معجم الوسیط). || گاییدن . (از منتهی الارب ). || پنهان بخانه آمدن . (از منتهی الارب ). || انقماع . انکسار. (از اقرب الموارد). || شرم کردن
سیامندواژهنامه آزاد(کردی) نامی است برای پسران؛ برگرفته از افسانۀ کردی «خج و سیامند». || نام کوهی است.
جرمشتلغتنامه دهخداجرمشت . [ ] (اِخ ) از قرای بلوک صیمگان فارس است . (از مرآت البلدان ج 4 ص 221). نام ناحیه ای است میانه ٔ شمال و مغرب خج مشتمل بر امین آباد و پدو و فرخ آباد و کورده . (از فارس نامه ).
کنگهلغتنامه دهخداکنگه . [ ک َ گ ِ ] (اِ) نامی است که در گیلان و تنکابن به درخت «آلاش » دهند و در گرگان «منزول » و در آستارا «هس » و در اطراف رشت «خج » نامند. (جنگل شناسی ساعی ج 1 ص 277). و رجوع به آلاش و هس شود.
ریخلغتنامه دهخداریخ . (اِ) فضله (انسان و حیوان ) که آبکی باشد. سرگین . غایط. (فرهنگ فارسی معین ). فضله ٔ انسان و دیگر حیوانات که روان و بطور اسهال دفع شود. (از یادداشت مؤلف ) (ناظم الاطباء) (از برهان ). فضله ٔ ریق صاحب اسهال . (ازانجمن آرا) (آنندراج ). نجاست . (زمخشری ). پیخال مرغ .(غیاث ال
گائیدنلغتنامه دهخداگائیدن . [ دَ ] (مص ) آرامیدن . آرمیدن . جماع کردن . (غیاث ) (آنندراج ). استنکاح . (منتهی الارب ). اعذاف . توضم . خج . خجخجة. دجل . دح . زکاء. شفته . عزج . عزد. عزر. عزط. عزلبة. عسد. عسل .عفج . غسل . غُسل . تغسیل . غشیان . مفاتحه . نخب . نخج . نیرجة. هرج . هک . هکهکة. اخفاق ؛
خجللغتنامه دهخداخجل . [ خ َ ] (ع اِمص ) کسل . || تباهی . (از منتهی الارب ) (از ناظم الاطباء). || بسیار شکافتگی دامان پیراهن و زیردامان آن .
خجلت زدهلغتنامه دهخداخجلت زده . [ خ ِ ل َ زَ دَ / دِ ] (ن مف مرکب ) شرمسار. (ناظم الاطباء). شرمنده . خَجِل . شرم زده . مجازاً خفیف شده . پست شده . سرافکنده .
خجلت کشلغتنامه دهخداخجلت کش . [ خ ِ ل َ ک َ / ک ِ ] (نف مرکب ) شرمگین . (آنندراج ). شرمسار. خجلت زده . شرم زده . آنکه خجلت کشیده است .
خجفلغتنامه دهخداخجف . [ خ َ ] (ع اِمص ) خفت و سبکی . (از ناظم الاطباء) (منتهی الارب ). خفة. (متن اللغة). || تکبر. (از منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). الطیش مع الکبر. (ازمتن اللغة). ج ، خِجاف .
داخجلغتنامه دهخداداخج . [ خ ِ ] (اِ) چیزی شبیه به پشم و مایل بسبزی و پرشاخ که بر شاخه ٔ درخت جنگلی متکون میشود و بزبان تنکابنی این نام دارد. (انجمن آرا) (آنندراج ). سبزی و پشمها که در جنگل ها بشاخه ها و سنگها سبز میشود. خزه .
خاخاجه خجلغتنامه دهخداخاخاجه خج . [ ج َ خ ُ ] (اِ) نام امرود است در زبان مردم گیلان و شهسوار. رجوع به امرود در این لغت نامه شود.
چخجلغتنامه دهخداچخج . [ چ َ ] (اِ) علتی که در گلو پدید آید و اگر چه درد ندارد لیکن بریدن آن موجب هلاکت شود، و بیشتر مردم فرغانه و گیلان بدان مبتلا شوند. (شعوری ). به عربی سلعه . (شعوری ). رجوع به جخج و جخش و چخش شود.
سنخجلغتنامه دهخداسنخج . [ س َ ن َ ] (اِ) ظاهراً مصحف جخج . (حاشیه ٔ برهان قاطعچ معین ). علتی است که آنرا تنگی نفس گویند و به عربی ضیق النفس خوانند. (برهان ). ربو. سنخچ : از غم و غصه دل دشمنت بادگاه در تاپاک و گاهی در سنخج .منصور منطقی .</p
شخجلغتنامه دهخداشخج . [ ش َ خ َ ] (اِ) نام نوایی از موسیقی که مطربان زنند و این کلمه در شعر منوچهری مانند کلماتی که دلالت بر آهنگ میکند آمده است : بامدادان بر چکک ، چون چاشتگاهان بر شخج نیمروزان بر لبینا، شامگاهان بر دنه .منوچهری .<br
