چبدرلغتنامه دهخداچبدر. [ چ َ دَ ] (اِخ ) دهی است از دهستان دره صیدی بخش اشترینان شهرستان بروجرد که در 28هزارگزی جنوب خاور اشترینان ، کنار راه مالرو خشک دره واقع شده . کوهستانی و سردسیر است و 213 تن سکنه دارد. آبش از قنات . مح
بدرلغتنامه دهخدابدر. [ ب َ ] (اِخ ) غزوه ٔ معروف رسول اکرم با کفار، و اصلاً نام چاهی است میان مکه و مدینه . در جنوب غربی مدینه ، در فاصله ٔ 28 فرسنگی آن و در پایین وادی الصفراء و گویند منسوب به بدربن یخلدبن نضربن کنانه است . در همین محل است که نخستین جنگ میا
بدرلغتنامه دهخدابدر. [ ب َ ] (ع مص ) کامل و تمام گردیدن غلام . (آنندراج ): بدر الغلام بدراً؛ کامل و تمام گردید.(منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). تمام و کامل شدن همچون ماه تمام . (از ذیل اقرب الموارد). || رسیده شدن خرما. (آنندراج ): بدر التمر؛ رسیده شد خرما. (از منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (از
بیدرلغتنامه دهخدابیدر. [ ب َ دَ ] (اِخ ) قریه ای است از قرای بخارا. (از انساب سمعانی ). شاید همان بیدره باشد. رجوع به بیدره شود.
بیدرلغتنامه دهخدابیدر. [ ب َ دَ ] (اِخ )دهی از دهستان زهان بخش قاین شهرستان بیرجند است و 300 تن سکنه دارد. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 9).
بذرفرهنگ فارسی عمیدبعضی از اندامهای گیاهی مانندِ تخم، غده، یا پیاز که گیاه جدیدی از آن میروید؛ تخم؛ دانه.
بذرلغتنامه دهخدابذر. [ ب َ ذَ / ب ِ ذَ ] (ع ص ) پراکنده و پریشان ، یقال تفرقوا شذر بذر. (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء).
بذرلغتنامه دهخدابذر. [ ب َ ] (ع اِ) دانه ای که برای تخم ریزی نگاه دارند. (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (از آنندراج ). هر تخمی که از نخود کوچکترباشد. (غیاث اللغات ). هر دانه ای که در زمین کاشته شود. (از ذیل اقرب الموارد). تخم . (یادداشت مؤلف ).- بذر آخرت و عقبی ؛
بذرلغتنامه دهخدابذر. [ ب َ ] (ع مص ) کاشتن زمین را. (از منتهی الارب ) (آنندراج ) (از ناظم الاطباء). تخم در زمین انداختن . (از اقرب الموارد). تخم اندر زمین افکندن . (تاج المصادر بیهقی ) (المصادر زوزنی ). تخم کاشتن . (یادداشت مؤلف ). || برآمدن گیاه زمین : بذرت الارض ؛ برآمد گیاه آن زمین (لازم
شبذرلغتنامه دهخداشبذر. [ ش َ ذَ ] (معرب ، اِ) معرب شبدر. (فرهنگ فارسی معین ). گیاهی است مانند اسپست مگر آنکه برگش کلان و بزرگ میباشد. (منتهی الارب ). معرب «شود». (از اقرب الموارد). رجوع به شبدر شود.
شبذرلغتنامه دهخداشبذر. [ ش َ ذَ ](اِخ ) شبذیر. یکی از نامهای خداوند عالم جل شأنه . (ناظم الاطباء). رجوع به شبذیر و شیذر و شیذیر شود.
شذربذرلغتنامه دهخداشذربذر. [ ش َ ذَ رَ ب َ / ب ِ ذَ رَ ] (ع اِ مرکب ، از اتباع ) متفرق . (یادداشت مؤلف ). رجوع به شذرمذر شود.
مبذرلغتنامه دهخدامبذر. [ م ُ ب َذْ ذِ ] (ع ص ) اسراف کننده و بی محل و بی دریغ خرج کننده . (غیاث ). مسرف و فضول خرج و باددست . (مجموعه ٔ مترادفات ص 333). پریشان کننده ٔ مال به اسراف و مسرف . (ناظم الاطباء). دست به باد. به گزاف خرج کننده . باد دست . متلف . مسرف
مستبذرلغتنامه دهخدامستبذر. [ م ُ ت َ ذِ ] (ع ص ) نعت فاعلی از استبذار. شتابنده رو. (منتهی الارب ). شتابنده رو و درگذرنده ٔ رسا. (ناظم الاطباء) (اقرب الموارد). رجوع به استبذار شود.