ترجمه مقاله

وقتیة

لغت‌نامه دهخدا

وقتیة. [ وَ تی ی َ ] (ع ص نسبی ) (قضیه ٔ...) (اصطلاح منطق ) قضیه ٔ موجهه را نامند که حکم شود در آن به ضرورت ثبوت محمول مرموضوع یا سلب موضوع از محمول را موقتاً نه برسبیل دوام ، مانند آنکه گویی : کل قمر منخسف وقت حیلولة الارض بینه و بین الشمس لا دائماً و لا شی ٔ منه بمنخسف وقت التربیع لا دائماً، و چنین قضیه ای مرکب باشد از وقتیه ٔ مطلقه ٔ موافق در کیف (یعنی ایجاب و سلب ) و مطلقه ٔ عامه ٔ مخالف در کیف . و وقتیه ٔ مطلقه آن است که حکم شود در آن به ضرورت در وقت معین ، و مطلقه ٔ وقتیه آن است که حکم شود در آن به نسبت به فعل در وقت معین ، پس بین این دو قضیه عموم و خصوص مطلق باشد. (از کشاف اصطلاحات الفنون از شرح مطالع). رجوع به اساس الاقتباس و تعریفات سید جرجانی و قضایا در این لغت نامه شود.
ترجمه مقاله